MỸ- Việc cảnh sát thành phố Chula Vista dùng drone có trí tuệ nhân tạo trong công tác điều tra làm dấy lên những câu hỏi mới về quyền công dân.
Chỉ bằng một nút bấm, cảnh sát thành phố Chula Vista, bang California hiện có thể triển khai drone (thiết bị bay không người lái) tới hiện trường sau khi nhận cuộc gọi 911.
Như trong một chiều gần đây, chiếc drone cất cánh từ sân thượng của trụ sở phòng cảnh sát Chula Vista để bay tới bãi gửi xe phía bên kia thành phố, nơi một nam thanh niên đang ngủ trên ghế lái của chiếc ôtô bị trộm, trên đùi anh ta là dụng cụ chơi ma túy.
Khi nam thanh niên mang theo súng và túi heroin chạy khỏi xe, xe cảnh sát ở gần đó không thể truy đuổi vì đối phương nhảy qua tường. Nhưng từ trên không, chiếc drone có thể ghi hình toàn cảnh, bao gồm quá trình nam thanh niên vứt súng vào thùng rác, giấu túi heroin rồi trốn qua cửa sau siêu thị.
Nhận thông tin từ trụ sở, cảnh sát ở hiện trường thành công chặn bắt nghi phạm và thu giữ khẩu súng cùng túi heroin. Thêm một lần bấm nút nữa, chiếc drone cũng tự quay về sân thượng phòng cảnh sát.
Đội trưởng Don Redmond (trái) và Trung úy James Horst tại bãi phóng trên sân thượng trụ sở phòng cảnh sát Chula Vista. Ảnh: John Francis Peters.
Có dân số 270.000 người, thành phố Chula Vista là nơi đầu tiên ở Mỹ áp dụng chương trình Phản ứng khẩn cấp bằng drone. Trong chương trình này, khi nhận cuộc gọi, cảnh sát sẽ đưa vị trí cho drone, chiếc drone sẽ tự bay tới hiện trường ghi nhận tình hình rồi tự bay về. Từ khi thiết lập chương trình vào hai năm trước, phòng cảnh sát Chula Vista mỗi ngày đều triển khai drone để xử lý lên tới 15 cuộc gọi khẩn cấp.
Với hai bãi phóng, drone của phòng cảnh sát Chula Vista hiện có thể bao phủ khoảng một phần ba thành phố, tương ứng khoảng 70% số cuộc gọi khẩn cấp. Cơ quan này đang hy vọng có thể xin cấp phép lập bãi phóng thứ ba để bao phủ trọn vẹn Chula Vista, nơi có diện tích khoảng 134 km2.
Những tháng vừa qua, ba nơi khác đã theo chân thành phố Chula Vista, bao gồm hai thành phố ở cùng bang California và một thành phố ở bang Georgia. Trước đó nhiều năm, phòng cảnh sát khắp nước Mỹ đã sử dụng drone nhưng hầu hết các chuyến bay đều đơn giản và có người điều khiển. Cảnh sát thường phải cất drone trong thùng xe, lái tới hiện trường vụ án rồi mới triển khai bằng tay.
Nhưng công nghệ drone mới nhất có khả năng làm thay đổi mọi hoạt động thường ngày của cảnh sát. Thay vì dành hàng triệu USD cho máy bay trực thăng cỡ lớn cùng phi công, các phòng cảnh sát dù có quy mô nhỏ cũng có thể sở hữu những chiếc drone tự hành tí hon với chi phí tương đối thấp. Ví dụ, mỗi chiếc drone của cảnh sát Chula Vista có giá 35.000 USD, được trang bị camera tầm xa, phần mềm và các cảm biến khác.
Trung úy James Horst, thuộc phòng cảnh sát Chula Vista, đã được tận mắt chứng kiến công nghệ tự hành của drone. Gần đây, khi nhận tin có ôtô bị lật ngửa dưới hẻm núi, cảnh sát Chula Vista đã triển khai loại drone có thể tự tránh chướng ngại vật bằng công nghệ giống như xe tự hành để tiếp cận chiếc xe. "Nếu là loại drone bình thường thì chắc chắn đã rơi rồi", trung úy Horst nói.
Khi đại dịch đang diễn biến tồi tệ hơn, drone cũng là cách để cảnh sát giữ khoảng cách khi làm việc, theo Rahul Sidhu, cảnh sát viên thuộc phòng cảnh sát thành phố Redondo Beach (bang California), nơi cũng vừa bắt đầu chương trình drone tương tự Chula Vista.
Sidhu cho rằng khi loại phương tiện bay nhỏ gọn và không cần người lái này trở nên rẻ và mạnh mẽ hơn, chúng sẽ đem đến những phương pháp đảm bảo trật tự đô thị hiệu quả hơn. Đây là điều sẽ giúp ích cho các phòng cảnh sát trong bối cảnh số lượng tân binh đang giảm sút khắp nước Mỹ và khi có nhiều ý kiến kêu gọi cắt giảm ngân sách cảnh sát.
Một loại drone tự hành có thể bay vào trong phòng để thăm dò mà không cần người điều khiển. Video: John Francis Peters.
Với công nghệ hiện tại, chỉ cần bấm nút, drone có thể tự bám theo người hoặc phương tiện, tự bay vào trong phòng để thăm dò tình hình bất kể điều kiện ánh sáng. Nhưng công nghệ tự hành mới mẻ cũng làm dấy lên lo ngại về quyền công dân. Khi drone được sử dụng thường xuyên hơn, cảnh sát có thể thu thập và lưu trữ thêm nhiều video ghi hình những sinh hoạt trong thành phố, từ đó có thể làm mất mọi quyền riêng tư khi người dân rời nhà.
Trước lo ngại này, Don Redmond, cảnh sát viên cấp Đội trưởng thuộc phòng cảnh sát Chula Vista, cho biết video do drone tạo ra sẽ được xử lý như video từ camera gắn thân cảnh sát. Băng ghi hình sẽ được lưu trữ làm chứng cứ và chỉ được công khai khi có phê duyệt. Phòng cảnh sát này không dùng drone vào mục đích tuần tra thông thường.
Quốc Đạt (Theo The New York Times)
