Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc, biến thể B1.1.7 Anh có thể bắt nguồn từ loài chó.
Nghiên cứu được đăng tải trên trang dữ liệu bioRxiv ngày 16/4, chưa được giới khoa học bình duyệt. Theo đó, các chuyên gia đã lần theo quá trình tiến hóa của biến thể. Họ không tìm thấy dấu vết của chúng trong các mẫu virus thu thập từ người trên toàn thế giới. Song khi mở rộng phạm vi nghiên cứu sang cả động vật, họ phát hiện một số dạng B.1.17 trên chó. Các mẫu bệnh phẩm đầu tiên thu thập tại Mỹ vào tháng 7 năm ngoái.
"Những biến thể tiền thân này bao gồm hầu hết các đột biến của B.1.1.7. Chúng lây sang người sau một giai đoạn đột biến nhanh chóng", giáo sư Chen Luonan, Phòng thí nghiệm Tế bào Trọng điểm, người đứng đầu công trình, nêu rõ.
Trước đó, một số chuyên gia tin rằng biến thể xuất hiện dưới áp lực chọn lọc tự nhiên khi các loại thuốc kháng virus được sử dụng trong đại dịch. Tuy nhiên, B.1.1.7 có 9 đột biến khác biệt, hiếm khi được tìm thấy ở các chủng virus có trên người trước đó.
Nhóm nghiên cứu tại Thượng Hải tin rằng 9 đột biến này lần lượt hình thành theo thời gian. Mô hình phân tích cho thấy chúng có nguồn gốc bên ngoài nước Anh, vật chủ ban đầu không phải người, có thể là chó, chồn hoặc mèo.
Qu Liandong, giáo sư virus học tại Viện Nghiên cứu Thú y Cáp Nhĩ Tân, cho biết cần thêm nhiều bằng chứng hơn để xác minh giả thuyết. Các biến thể nCoV trên chó không hoàn toàn giống với biến thể được xác định ở bệnh nhân đầu tiên của Anh. Dù các nhà khoa học đã thu được hàng trăm nghìn trình tự gene, con số vẫn quá nhỏ so với lượng bệnh nhân tại đây. Một số dạng ban đầu của B.1.1.7 có thể bị bỏ sót trong quá trình lấy mẫu.
Hàn Quốc xét nghiệm nCoV cho chó, ngày 10/2. Ảnh: Seoul Metropolitan Government
Theo Qu, nếu vật nuôi như chó trở thành vật chủ trung gian của biến thể nCoV, vấn đề sẽ nghiêm trọng hơn nhiều.
"Gần như tất cả biện pháp dập dịch của chúng ta đến nay chỉ áp dụng cho người. Nếu bệnh dịch liên quan đến động vật, tình hình bị thay đổi hoàn toàn", ông nói.
Theo tiêu chuẩn toàn cầu, nếu dịch cúm gia cầm bùng phát, mọi cá thể gà trong vùng dịch cần bị tiêu hủy. Nếu bệnh có thể lây nhiễm sang người, toàn bộ động vật có khả năng mang virus, kể cả những con còn khỏe mạnh, cần được di dời khỏi khu vực bị ảnh hưởng.
Như vậy, nếu chó có nguy cơ mang biến thể nCoV, dù là bạn thân của con người, chúng cũng cần bị thiêu hủy, theo giáo sư Qu. Giải pháp thay thế là tiêm vaccine cho động vật.
"Song vaccine Covid-19 dùng ở người không có hiệu quả trên chó. Chúng ta cần phát triển một loại hoàn toàn mới. Chương trình tiêm chủng cho người vốn đã gặp nhiều khó khăn. Làm thế nào chúng ta mở rộng nó cho chó hoặc các loại động vật khác?", Qu cho biết.
Giới khoa học gần đây lo ngại nhiều hơn về việc động vật nhiễm biến thể nCoV. Bác sĩ thú y tại London ghi nhận lượng lớn chó, mèo và các động vật khác bị viêm cơ tim vào đầu năm nay. Nhiều con trong đó có kết quả dương tính biến thể nCoV.
Con người và động vật có hệ miễn dịch khác nhau. Thông thường, virus rất khó để lây nhiễm từ loài này sang loài khác. nCoV được cho là có nguồn gốc từ dơi, song có thể nó đã mất hàng thập kỷ để thích nghi và bùng phát trên người.
Thục Linh (Theo SCMP)
