Các thượng nghị sĩ Cộng hòa nói rằng Trump nên tiến hành thận trọng và tuân thủ quy trình khi ra lệnh ân xá trong những tuần cuối nhiệm kỳ.
"Nhìn chung, tôi nghĩ các tổng thống nên nghe theo lời khuyên của Văn phòng Biện lý đặc trách Ân xá thuộc Bộ Tư pháp, dù thẩm quyền ân xá của tổng thống rất lớn", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins hôm 2/12 cho hay. Bà cho rằng việc tuân theo khuyến nghị của Văn phòng Biện lý đặc trách Ân xá sẽ là động thái khôn ngoan của Tổng thống Donald Trump.
Tuyên bố được Collins đưa ra sau khi Trump tuần trước gây chú ý với lệnh ân xá cho cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, người đã nhận tội nói dối Cục Điều tra Liên bang (FBI) về các cuộc trò chuyện của ông với đại sứ Nga Sergey Kislyak trước khi Trump nhậm chức. Flynn là quan chức Nhà Trắng duy nhất bị kết án trong cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về cáo buộc các cố vấn của Trump thông đồng với chính phủ Nga.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời báo chí tại Nhà Trắng hôm 26/11. Ảnh: AFP.
New York Times gần đây đưa tin Trump đã thảo luận về khả năng ân xá cho các con gồm Donald Trump Jr., Eric Trump và Ivanka Trump, con rể Jared Kushner và luật sư riêng Rudy Giuliani. Cũng có suy đoán cho rằng Trump sẽ tự ân xá cho mình như một cách phòng ngừa các cáo buộc liên bang trong tương lai.
Tuy nhiên, động thái như vậy sẽ không giúp ông tránh được các cuộc điều tra của bang và địa phương. Các công tố viên ở New York đang mở cuộc điều tra về gian lận thuế, ngân hàng và bảo hiểm liên quan đến Trump Organization.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Pat Toomey cho biết ông đã đọc được thông tin Trump cân nhắc ân xá cho các thành viên trong gia đình và luật sư Giuliani, nhưng không rõ điều này có xảy ra hay không. "Tôi nghĩ quyền ân xá nên được sử dụng một cách khôn ngoan", ông nói.
Thượng nghị sĩ Chuck Grassley, một thành viên đảng Cộng hòa dự kiến đảm nhận vị trí chủ tịch Ủy ban Tư pháp năm tới, đồng tình với Collins rằng "quy trình phải được tuân thủ". "Hiến pháp trao cho Tổng thống quyền lực này. Ngay cả khi không đồng ý với một lệnh ân xá, như tôi không đồng ý khi Clinton ân xá cho Rich, tôi cũng không muốn phản đối", Grassley nói.
Ông đề cập bê bối xảy ra sau khi Tổng thống Bill Clinton ân xá Marc Rich, người bị truy tố với cáo buộc trốn 48 triệu USD tiền thuế và bị buộc 51 tội gian lận thuế, vào năm 2001 trong tuần cuối cùng tại vị. Rich sau đó đã bỏ trốn. Clinton cũng ân xá cho người em cùng cha khác mẹ Roger Clinton và đối tác kinh doanh cũ Susan McDougal.
Thượng nghị sĩ Mike Rounds, một cựu thống đốc Cộng hòa, cho biết quyền ân xá "luôn phải được thực hiện sau khi suy nghĩ nghiêm túc". "Tôi hy vọng và nghĩ rằng Tổng thống cũng cảm thấy nên như vậy", ông cho hay.
Rounds cho biết ông không quá lo lắng trước việc Trump ân xá cho Flynn. "Có vẻ như rất nhiều điều liên quan đến việc kết tội và đối xử với Flynn lẽ ra không bao giờ xảy ra nếu luật pháp được tuân thủ. Đó là những kiểu mà lệnh ân xá của tổng thống được bảo đảm, tức cố gắng sửa chữa điều gì đó sai ngay từ đầu", Rounds nói.
Rounds từ chối bình luận về khả năng Trump có thể ân xá cho cựu chủ tịch chiến dịch tranh cử Paul Manafort, người bị kết án hơn 7 năm tù trong cuộc điều tra của cựu công tố viên đặc biệt Robert Mueller. Manafort được chuyển sang quản thúc tại nhà hồi tháng 5 do vấn đề sức khỏe.
Ông cũng từ chối bình luận về khả năng Trump ân xá cho cựu chiến lược gia chiến dịch tranh cử Stephen Bannon, người bị bắt vào tháng 8 và bị buộc tội lừa đảo các nhà tài trợ trong một chiến dịch riêng để quyên tiền cho dự án xây tường biên giới Mỹ - Mexico.
"Ân xá là một thứ gì đó rất mạnh mẽ. Tổng thống có quyền này, nhưng nó cần được thực hiện sau khi suy nghĩ và cân nhắc nghiêm túc, và tôi hy vọng Tổng thống sẽ tiếp cận theo cách đó", ông nói.
Thượng nghị sĩ Mitt Romney, người nhiều lần chỉ trích Trump, cảnh báo hậu quả của việc Trump ân xá cho các thành viên gia đình để bảo vệ họ khỏi các vụ truy tố tiềm năng dưới chính quyền Joe Biden. Ông cho rằng động thái đó sẽ tạo ra suy diễn tiêu cực bởi các thành viên gia đình Trump chưa bị truy tố bất kỳ tội danh nào.
Romney cho biết lời khuyên Trump làm việc với Văn phòng Biện lý đặc trách Ân xá "có vẻ như là một khuyến nghị công bằng".
Donald Trump Jr., con trai Trump, từng bị Mueller điều tra về các cuộc tiếp xúc với quan chức Nga trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, gồm một cuộc họp năm 2016 tại Tháp Trump.
Con rể Kushner từng bị tố cung cấp thông tin sai để được cấp thẻ an ninh ra vào Nhà Trắng. Trump năm 2018 cũng tuyên bố ông có quyền "tự ân xá bản thân", nhưng nói rằng "tại sao phải làm điều đó khi tôi không làm gì sai?".
Huyền Lê (Theo Hill)
