Sau 7 năm rời chính quyền Thái Lan, nhà Shinawatra dường như nung nấu ý định trở lại, mở đầu bằng sự xuất hiện của Paetongtarn, con gái Thaksin.
Paetongtarn Shinawatra, con gái út của cựu thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, hôm 28/10 bất ngờ xuất hiện tại hội nghị của đảng Pheu Thai ở tỉnh Khon Kaen, phía đông bắc đất nước.
Sau lời giới thiệu của Sompong Amornwiwat, lãnh đạo đảng sắp mãn nhiệm, Paetongtarn lên phát biểu và thông báo cô được bổ nhiệm làm người đứng đầu Ủy ban Tư vấn Đổi mới và Hòa nhập của Pheu Thai, đảng đối lập lớn nhất Thái Lan. Đây là lần đầu tiên Paetongtarn công khai gia nhập chính trường, nhưng giới phân tích tỏ ra không ngạc nhiên.
"Pheu Thai gần đây xảy ra những cuộc đấu đá nội bộ và một số thành viên rời bỏ đảng. Có một số tin đồn rằng Thaksin sẽ cố gắng tái khẳng định quyền kiểm soát của nhà Shinawatra với đảng này trước cuộc bầu cử khả năng được tổ chức vào năm sau. Vì vậy, tôi không bất ngờ chút nào trước thông tin này", tiến sĩ Duncan McCargo, giám đốc Viện Bắc Âu về Nghiên cứu châu Á và là chuyên gia chính trị Thái Lan, cho biết.
Thaksin, người sáng lập đảng Pheu Thai, bị kết án vắng mặt vì tội tham nhũng và sống lưu vong phần lớn thời gian kể từ khi bị lật đổ trong cuộc đảo chính quân sự năm 2006. Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng chính trị của ông đã giúp các thành viên khác trong gia đình vươn lên vị trí cao. Em rể Somchai Wongsawat và em gái Yingluck Shinawatra của Thaksin từng giữ chức thủ tướng, nhưng cả hai đều phải rời ghế trước khi nhiệm kỳ kết thúc và gặp rắc rối pháp lý.
Thaksin và vợ cũ Potjaman Na Pombejra, mẹ của Paetongtarn, cùng các thành viên khác trong gia đình Shinawatra được cho là vẫn duy trì tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đối với đảng Pheu Thai, dù không còn là thành viên hay nắm giữ chức vụ điều hành. Nhiều người tin rằng bà Potjaman có quyền kiểm soát tài chính đáng kể với các đảng của chồng cũ.
"Quyết định bổ nhiệm Paetongtarn vào vị trí cố vấn trong Pheu Thai giúp củng cố quan điểm về tầm ảnh hưởng của nhà Shinawatra", Isra Sunthornvut, giám đốc tại Thái Lan của công ty tư vấn Vriens & Partners và là cựu nghị sĩ, cho hay.
Paetongtarn Shinawatra, con gái cựu thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, trả lời báo giới tại hội nghị của đảng Pheu Thai ở tỉnh Khon Kaen hôm 28/10. Ảnh: Instagram/ingshin21.
Giới phân tích nhận định dù Paetongtarn chỉ đóng vai trò cố vấn, không giữ chức vụ điều hành, đây vẫn là dấu hiệu cho thấy ý định giành lại quyền lực chính trị của nhà Shinawatra, với bước đầu tiên là tái lập quyền kiểm soát chính thức đối với đảng Pheu Thai.
"Không thể tưởng tượng được viễn cảnh Thaksin rút hoàn toàn khỏi các vấn đề tại Thái Lan. Gia đình ông ấy vẫn còn nhiều khoản đầu tư lớn tại đây", Titipol Phakdeewanich, trưởng khoa Khoa học Chính trị tại Đại học Ubon Ratchathani, nêu ý kiến, dù gần đây Thaksin và Potjaman cho biết họ không muốn các thành viên gia đình gia nhập chính trường, bởi lo ngại nguy cơ chịu kết cục như Thaksin và Yingluck.
Thaksin vẫn thường xuyên tương tác với những người ủng hộ Pheu Thai trên mạng xã hội dưới tên "Tony Woodsome". Hồi tháng 7, trong buổi trò chuyện thường kỳ trên ứng dụng Clubhouse, cựu thủ tướng Thái Lan cho biết ông sẽ "sớm trở lại đất nước qua cửa trước, không phải cửa sau".
Trong bài phát biểu trước hội nghị đảng Pheu Thai ở Khon Kaen, Paetongtarn cũng đề cập đến mong muốn trở lại đất nước của bố cô. "Bố tôi chưa bao giờ quên món nợ ân tình với Thái Lan và chưa bao giờ lãng quên người dân. Khát khao cháy bỏng của ông ấy là trở lại Thái Lan và trả món nợ ân tình cho người dân", cô nói.
Tiến sĩ Punchada Sirivunnabood, chuyên gia tại Viện ISEAS - Yusof Ishak của Singapore, đánh giá vị trí mới của Paetongtarn "chắc chắn có khả năng là bước đệm đưa Thaksin trở lại Thái Lan". "Có lẽ cách duy nhất để điều đó xảy ra là đảng Pheu Thai giành quyền kiểm soát chính phủ", chuyên gia cho hay.
Paetongtarn, 35 tuổi, là con út trong ba người con của Thaksin, tốt nghiệp ngành Khoa học Chính trị tại Đại học Chulalongkorn, sau đó theo học ngành quản lý khách sạn quốc tế tại Đại học Surrey ở Anh. Cô hiện giữ chức phó giám đốc điều hành Rende Development, công ty hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn, truyền hình, giáo dục và y tế, đồng thời là cổ đông lớn nhất của công ty phát triển bất động sản SC Asset.
Giữa suy đoán rằng cuộc bầu cử tiếp theo có thể diễn ra vào năm sau, đảng cầm quyền Palang Pracharath và những đảng chính trị lớn khác tại Thái Lan đã công bố các ứng viên thủ tướng. Tuy nhiên, Pheu Thai tới nay vẫn im lặng, dù cho biết sẽ đề cử ba ứng viên tiềm năng "có thể kết nối cả với thế hệ lớn tuổi lẫn trẻ tuổi".
Khi được hỏi cô có được đề cử làm ứng viên thủ tướng hay không, Paetongtarn cho biết "đó là vấn đề của tương lai" và cô đang tập trung vào nhiệm vụ hiện tại. Dù vậy, giới quan sát nhận định vị trí cố vấn chỉ là bước đệm để Paetongtarn nắm quyền điều hành trong đảng Pheu Thai và cô có khả năng ứng cử ghế thủ tướng. Titipol cho rằng Pheu Thai đang thăm dò và thử phản ứng của dư luận.
"Chúng ta không thể loại trừ khả năng Paetongtarn trở thành ứng viên thủ tướng, nếu cô ấy nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ những người ủng hộ đảng Pheu Thai", Titipol nêu quan điểm, nói thêm rằng tuổi tác và sự thiếu kinh nghiệm chính trị của Paetongtarn không phải vấn đề bởi có thể trên thực tế, bố cô mới là người kiểm soát. "Cô ấy có thể chỉ thay mặt cho bố mình".
Ở tuổi 35, Paetongtarn đã đáp ứng yêu cầu về độ tuổi tối thiểu để trở thành thủ tướng theo hiến pháp Thái Lan. Tiến sĩ Punchada cũng cho rằng con gái út của Thaksin rất có thể sẽ nằm trong danh sách đề cử ứng viên thủ tướng của đảng Pheu Thai.
"Yingluck chỉ mất vài tuần để tham gia chiến dịch tranh cử vào phút chót và trở thành thủ tướng. Chuyện gì cũng có thể xảy ra", Punchada nhận định.
Ánh Ngọc (Theo Thai PBS, Straits Times)
