Tình báo Ukraine đã triển khai nhiều đợt trực thăng để tiếp viện lực lượng bị bao vây ở Azovstal, trong đó ít nhất ba phi cơ bị bắn rơi, trước khi lính Ukraine ở đây đầu hàng.
"Chiến dịch đặc biệt được lên kế hoạch và tiến hành bởi tình báo quân đội", tướng Kyrylo Budanov, chỉ huy Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, cho biết hôm 26/5, đề cập tới hoạt động tiếp tế lực lượng cố thủ trong nhà máy gang thép Azovstal tại thành phố miền nam Mariupol.
Đây là lần đầu tiên giới chức Ukraine tiết lộ về chiến dịch tiếp tế bằng trực thăng diễn ra trong hơn 80 ngày nhà máy Azovstal bị bao vây, trước khi lực lượng ở đây đầu hàng từ giữa tháng 5.
Trực thăng Mi-8 Ukraine diễn tập hồi năm 2021. Ảnh: Jetphotos.
Tướng Budanov cho biết quân đội Ukraine đã huy động 16 trực thăng vận tải đa dụng Mi-8 cho nhiệm vụ. Họ thường bay theo biên đội hai chiếc, nhưng có một nhiệm vụ cần đến 4 trực thăng, để xâm nhập lưới phòng không Nga triển khai quanh Mariupol.
Tổng cộng 7 chuyến bay đã được tiến hành. "Các trực thăng đã mang vũ khí, đạn dược, thuốc men, lương thực và thêm 72 tay súng thuộc Tiểu đoàn Azov đến nhà máy Azovstal. Tất cả các đợt tiếp tế đều thành công", tướng Budanov cho hay.
Quan chức Ukraine thừa nhận hai chiếc Mi-8 đã bị bắn rơi trong chuyến bay thứ 5 và thứ 7. Một trực thăng được cử đến cứu hộ cũng bị bắn rơi. Tướng Budanov không cho biết con số thương vong trong những nhiệm vụ này.
"Quân đội Ukraine thường xuyên tiếp tế vũ khí và thuốc men cho Mariupol. Hoạt động này diễn ra đến khi thông tin bị phát tán, khiến đối phương củng cố lưới phòng không và gây khó khăn cho nhiệm vụ của chúng tôi, dẫn đến nhiều thương vong cho binh sĩ và thiệt hại với trực thăng", Phó tham mưu trưởng Cục tác chiến Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine Oleksy Hromov cho hay.
Hãng tin CGTN của Trung Quốc hôm 31/3 công bố hình ảnh hiện trường rơi trực thăng Mi-8 Ukraine gần Mariupol, nhưng không rõ đây có phải phi cơ tham gia nhiệm vụ tiếp tế hay không.
Bộ Quốc phòng Nga nhiều lần tuyên bố bắn rơi trực thăng tìm cách sơ tán lực lượng cố thủ trong nhà máy Azovstal.
Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 20/5 lần đầu thừa nhận Ukraine đã tiến hành chiến dịch bí mật để tiếp tế cho lực lượng cố thủ trong nhà máy Azovstal.
"Thật không may, rất nhiều phi công trực thăng của chúng tôi đã thiệt mạng. Họ là những người hùng đã tìm cách chuyển thuốc men, thực phẩm, nước uống và đưa thương binh khỏi nhà máy Azovstal, dù thừa hiểu rằng đó là nhiệm vụ gần như bất khả thi", ông nói.
Bộ Quốc phòng Nga hôm 21/5 thông báo toàn bộ binh sĩ Ukraine tại nhà máy Azovstal, gồm tổng cộng 2.439 người, đã đầu hàng lực lượng Nga. Binh sĩ Nga đã kiểm soát hệ thống hầm ngầm tại nhà máy Azovstal, chấm dứt gần ba tháng bao vây.
Phần lớn binh sĩ Ukraine tại nhà máy Azovstal được đưa tới trại giam ở thị trấn Yelenovka, ngoại ô thành phố Donetsk. Thương binh được chuyển tới điều trị tại một bệnh viện ở khu vực do lực lượng của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng kiểm soát.
Nga và Ukraine chưa tiết lộ bất cứ chi tiết nào về thỏa thuận dẫn đến việc các binh sĩ Ukraine tại Azovstal đầu hàng lực lượng Nga và phe ly khai. Phía Ukraine hy vọng các binh sĩ sẽ được trao trả trong một cuộc trao đổi tù binh, song nhiều nghị sĩ tại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) cho rằng nên xét xử những người này với tội danh "khủng bố".
Giới chuyên gia phương Tây nhận định cứ điểm Azovstal thất thủ đánh dấu việc Nga kiểm soát hoàn toàn Mariupol, cột mốc quan trọng trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Đây được coi là một trong những chiến thắng cụ thể nhất của lực lượng Nga từ đầu chiến dịch đến nay.
Cục diện chiến trường Ukraine. Đồ họa: Washington Post.
Vũ Anh (Theo Drive)
