Trận đột kích thất bại của hai lữ đoàn tại Zaporizhzhia khiến Ukraine mất 20% xe Leopard 2A6 và Bradley, tồi tệ hơn nhận định của chuyên gia Mỹ.
Tài khoản AndreiBtvt ủng hộ quân đội Ukraine trên Twitter hôm 26/6 đăng loạt ảnh chụp cận cảnh xe tăng thiết giáp nước này bị phá hủy trong cuộc đột kích bất thành gần làng Mala Tokmachka ở phía nam tỉnh Zaporizhzhia trước đó gần ba tuần.
Trong ảnh, hàng loạt xe tăng chủ lực Leopard 2A6 và xe chiến đấu bộ binh M2A2 Bradley bị cháy rụi, ít nhất một xe Bradley mất tháp pháo. Bức ảnh thứ hai cho thấy nhiều xe khác bị bỏ lại ở phía xa, trong khi mìn chống tăng xuất hiện dày đặc quanh trận địa.
Xe tăng Leopard 2A6 và thiết giáp Bradley bị bỏ lại sau trận đánh gần Mala Tokmachka hôm 8/6. Ảnh: Twitter/AndreiBtvt
"Nỗ lực vượt bãi mìn do Lữ đoàn cơ giới số 33 và Lữ đoàn xung kích số 47 quân đội Ukraine tiến hành ngày 8/6 còn tồi tệ hơn những gì chúng ta nghĩ. Trận đánh thảm họa này đã khiến hàng chục phương tiện tốt nhất do phương Tây chế tạo bị phá hủy, đồng thời khiến nhiều binh sĩ Ukraine thiệt mạng hoặc bị thương", David Axe, chuyên gia phân tích quân sự của Forbes, nói.
Chiến dịch tiến công của Lữ đoàn số 33 và 47 diễn ra khoảng 4 ngày sau thời điểm Ukraine bắt đầu chiến dịch phản công. Nhiệm vụ của hai lữ đoàn này là tấn công phòng tuyến Nga ở thị trấn Robotyne, cách làng Mala Tokmachka khoảng 8 km, dọc theo cao tốc T0408 và nhiều tuyến đường đất.
Nếu kiểm soát được Robotyne, quân đội Ukraine có thể tiến quân đến thành phố Tokmak, một trong các cứ điểm chủ chốt trong phòng tuyến Nga, cách đó gần 20 km về phía nam. Giành lại Tokmak sẽ mở đường tới thành phố Melitopol cách đó 40 km, vốn là trung tâm chỉ huy và hậu cần trọng yếu của Nga, cũng là điểm có thể chia cắt lực lượng của Moskva tại Kherson, Zaporizhzhia với vùng Donbass.
Quân đội Nga hiểu rõ tầm quan trọng của trục phòng thủ Robotyne-Tokmak-Melitopol. Họ triển khai hai trung đoàn bộ binh cơ giới là 70 và 291 ở phía bắc Robotyne, cùng hai lữ đoàn đặc nhiệm và một số đơn vị dự bị, tất cả được yểm trợ bởi trực thăng vũ trang.
Phía trước phòng tuyến Nga là bãi mìn dày đặc với hàng nghìn quả mìn chống tăng TM-62. Mỗi quả được nhồi 7,5 kg thuốc nổ mạnh, có thể sử dụng nhiều loại ngòi khác nhau, trong đó phổ biến nhất là ngòi nổ áp lực được kích hoạt khi xích xe tăng, thiết giáp nghiến qua. Loại mìn này có thể được lính công binh cài thủ công, hoặc rải với số lượng lớn từ các xe cài mìn như GMZ-3.
"Mìn TM-62 dùng ngòi áp lực không có điểm gì đặc biệt, nhưng nó cũng không cần các loại ngòi nổ tiên tiến nếu được rải dày đặc như ở khu vực gần Mala Tokmachka. Các bức ảnh cho thấy các quả mìn chưa nổ nằm cách nhau chỉ vài mét tại mặt trận", Axe nhận xét.
Các quả mìn TM-62 nằm trên chiến trường phía nam làng Mala Tokmachka trong ảnh công bố ngày 26/6. Ảnh: Twitter/AndreiBtvt
Trinh sát Nga phát hiện Lữ đoàn số 33 và 47 tiếp cận Robotyne ngày 8/6 và lập tức yêu cầu trực thăng vũ trang Ka-52 công kích bằng tên lửa dẫn đường, nhưng thiệt hại nặng nhất với hai lữ đoàn này xảy ra trên bãi mìn.
Đội hình Lữ đoàn số 47 được dẫn đầu bởi ba xe phá mìn Leopard 2R do Phần Lan viện trợ, cùng với đó là một xe quét mìn Wisent do Đức chế tạo, dường như thuộc biên chế Lữ đoàn số 33.
Những xe này phá được một số quả mìn và dọn đường cho các xe thiết giáp Bradley và xe kháng mìn M1224 MaxxPro của Lữ đoàn số 47 bám sát ngay phía sau. Tuy nhiên, cụm con lăn và cày phá mìn do Anh chế tạo được lắp trên những chiếc Leopard 2R và Wisent đã bỏ sót nhiều quả mìn, khiến cả 4 xe và nhiều chiếc Bradley đều bị vô hiệu hóa.
Đội hình tiến công mắc kẹt và nhanh chóng tan rã giữa hỏa lực dữ dội của lực lượng Nga. Các tổ lái phải bỏ xe, đồng thời cố kéo thương binh và người thiệt mạng theo họ. Những chiếc M2A2 ở tuyến sau trở thành lực lượng giải cứu những người sống sót.
Vài giờ sau khi rút quân, thượng sĩ Valerii Markus thuộc Lữ đoàn số 47 đăng video lên mạng xã hội, yêu cầu những người chỉ trích "ngậm miệng và đừng phát tán thông tin tuyên truyền của Nga".
Thống kê sau trận đánh cho thấy Ukraine mất ít nhất 25 xe cơ giới, gồm 17 chiếc M2A2, bốn xe tăng Leopard 2A6, ba xe phá mìn Leopard 2R và một chiếc Wisent. Những đánh giá ban đầu cho thấy thiệt hại này tương đối nhẹ, nhưng phân tích hình ảnh từ máy bay không người lái (UAV) và dữ liệu hiện trường cho thấy tổn thất còn nghiêm trọng hơn nhiều.
Ukraine sở hữu hàng chục xe Wisent, cùng với đó là hơn 100 chiếc M2A2 và 21 xe tăng Leopard 2A6. Lực lượng này cũng vận hành toàn bộ 6 xe Leopard 2R được sản xuất trên thế giới.
"Chỉ trong vòng một đến hai giờ, Lữ đoàn số 33 và 47 đã để mất gần 20% số xe Bradley, 20% xe tăng Leopard 2A6 và 50% xe Leopard 2R trong biên chế. Mỹ đã nhanh chóng tuyên bố cung cấp thêm xe M2A2 để bù đắp tổn thất, nhưng các đồng minh châu Âu chưa cam kết chuyển thêm xe Leopard 2A6 nào. Xe phá mìn Leopard 2R cũng không thể thay thế, do không còn chiếc nào được sản xuất", Axe nhận xét.
Thiệt hại này tương đương một tiểu đoàn đầy đủ khí tài, bằng 15% tổng sức mạnh của Lữ đoàn số 33 và 47. Nhóm phân tích thông tin xung đột CIT có trụ sở tại Nga ban đầu nhận định một số xe Leopard 2A6 và M2A2 chưa bị phá hủy hoàn toàn. "Chúng vẫn có thể được sơ tán khỏi trận địa", báo cáo của CIT có đoạn viết.
Vị trí làng Malaya Tokmachka thuộc tỉnh Zaporizhzhia. Đồ họa: RYV
Tuy nhiên, chuyên gia Axe cho rằng phương án này khó thực hiện, khi phần lớn các xe đều bị hư hại nặng, vẫn nằm giữa bãi mìn và trong tầm hỏa lực Nga.
"Lực lượng Ukraine sẽ phải kiểm soát khu vực, lập ô phòng không và rà phá mìn trước khi có thể kéo những xe thiết giáp đó về tuyến sau. Nỗ lực này có thể không bõ công sức, vì các xe có thể mất nhiều tuần đến nhiều tháng để khôi phục hoạt động. Không thể phủ nhận rằng trận đánh ở nam Mala Tokmachka ngày 8/6 là thảm họa khó quên với quân đội Ukraine", Axe nêu quan điểm.
Vũ Anh (Theo Forbes)
