Ủy ban đối ngoại quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ duyệt Thụy Điển vào NATO, giúp Stockholm tiến gần hơn việc trở thành thành viên thứ 32 của liên minh.
Sau hơn 4 giờ tranh luận, ủy ban đối ngoại quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ, với đảng cầm quyền Công lý và Phát triển (AKP) của Tổng thống Tayyip Erdogan chiếm đa số, ngày 26/12 đã thông qua nghị định thư xin gia nhập NATO của Thụy Điển.
Bước tiếp theo là toàn thể quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ bỏ phiếu về nghị định thư và Tổng thống Erdogan ký phê chuẩn. Để trở thành thành viên NATO, Thụy Điển cần được quốc hội tất cả các nước thành viên chấp thuận. Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary là hai nước chưa "bật đèn xanh" cho Thụy Điển.
Chủ tịch ủy ban đối ngoại Fuat Oktay cho biết chủ tịch quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ấn định thời gian tổ chức phiên toàn thể để bỏ phiếu. Ông Oktay lưu ý không nên cho rằng nghị định thư của Thụy Điển sẽ được quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua với tốc độ tương tự như ủy ban đối ngoại.
Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến nghỉ hai tuần vào đầu tháng 1. AKP cùng đồng minh MHP và phe đối lập CHP đều ủng hộ thông qua nghị định thư, chỉ có hai đảng nhỏ SAADET và Iyi phản đối.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu tại New York, Mỹ ngày 20/9. Ảnh: AFP
Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billstrom hoan nghênh động thái và bày tỏ mong chờ được gia nhập NATO. Boris Ruge, trợ lý tổng thư ký NATO về các vấn đề chính trị và chính sách an ninh, mô tả ủy ban quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ duyệt nghị định thư của Thụy Điển là "thông tin tuyệt vời".
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg mong chờ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary hoàn tất duyệt Thụy Điển vào liên minh "sớm nhất có thể". "Thụy Điển gia nhập sẽ giúp NATO mạnh hơn", ông Stoltenberg nói.
Phần Lan cùng Thụy Điển hồi tháng 5/2022 nộp đơn xin gia nhập NATO, kết thúc hàng thập kỷ duy trì chính sách không liên kết về quân sự. Phần Lan hồi tháng 4 gia nhập thành công, sau khi nhận được sự ủng hộ từ 30 nước thành viên, trong khi Thụy Điển gặp trở ngại từ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.
Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu Thụy Điển thực hiện nhiều bước hơn để kiềm chế các thành viên của đảng Công nhân người Kurd (PKK), nhóm bị Liên minh châu Âu và Mỹ coi là nhóm khủng bố. Stockholm sau đó đưa ra luật chống khủng bố và dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu vũ khí đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Erdogan cũng từng ám chỉ việc duyệt Thụy Điển có liên hệ với thương vụ mua F-16 của Mỹ và Canada cam kết dỡ lệnh cấm vận vũ khí với Thổ Nhĩ Kỳ.
Vị trí các nước NATO. Đồ họa: Tiến Thành
Như Tâm (Theo Reuters, AFP)
