Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát sẽ bỏ phiếu xem xét bãi nhiệm Trump trong ngày 13/1 với cáo buộc kích động vụ bạo loạn ở quốc hội.
Cuộc bỏ phiếu được tiến hành với điều khoản xem xét bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump do hơn 210 hạ nghị sĩ Dân chủ đồng bảo trợ, trong đó cáo buộc Trump đã kích động một cuộc tấn công vào chính phủ bằng cách xúi giục đám đông ủng hộ ông cố ngăn quốc hội chứng nhận chiến thắng của Tổng thống đắc của Joe Biden.
"Được Tổng thống kích động, một đám đông đã xâm nhập trái phép Đồi Capitol, làm bị thương các sĩ quan lực lượng hành pháp, đe dọa các nghị sĩ và Phó Tổng thống, cản trở phiên họp lưỡng viện quốc hội để xác nhận kết quả bầu cử, thực hiện các hành động nổi dậy, phá hoại bạo lực gây chết người", điều khoản luận tội có đoạn.
Hiện chưa rõ thời gian chính xác Hạ viện tiến hành cuộc bỏ phiếu. Ít nhất 210 hạ nghị sĩ Dân chủ nhất trí luận tội Trump, một số nghị sĩ đảng Cộng hòa cũng tuyên bố sẽ ủng hộ nỗ lực này. Khi điều khoản luận tội được quá bán nghị sĩ Hạ viện thông qua, nó sẽ được chuyển lên Thượng viện để mở phiên xét xử.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã bổ nhiệm 9 nghị sĩ Dân chủ làm đại diện tranh luận trong phiên tòa tại Thượng viện. Nhóm này không giống các đại diện được chỉ định khi Hạ viện xem xét bãi nhiệm Trump lần đầu năm 2019.
"Nghĩa vụ hợp hiến và yêu nước của họ là phải trình bày sự việc để Tổng thống bị luận tội và cách chức. Hành động của họ được chỉ dẫn bởi tình yêu nước to lớn, quyết tâm bảo vệ nền dân chủ và lòng trung thành với lời thề trước Hiến pháp", Pelosi cho hay.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến Hạ viện hôm 12/1. Ảnh: AFP.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện không cho biết khi nào Hạ viện sẽ gửi điều khoản luận tội Trump lên Thượng viện.
Cần phải có 2/3 thượng nghị sĩ tại Thượng viện nhất trí để điều khoản luận tội được chấp thuận và Trump bị bãi nhiệm, đồng nghĩa phải có ít nhất 17 thành viên Cộng hòa số 100 thượng nghị sĩ bỏ phiếu tán thành nỗ lực này.
Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell nói rằng phiên tòa xem xét điều khoản luận tội Trump chỉ có thể bắt đầu khi Thượng viện quay lại làm việc vào ngày 19/1. Tuy nhiên, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer nói với các phóng viên rằng Thượng viện có thể được triệu tập để xử lý sớm vấn đề.
Hạ viện đêm 12/1 thông qua nghị quyết kêu gọi Phó tổng thống Mike Pence kích hoạt Tu chính án 25 để phế truất Tổng thống Trump. Chỉ có một nghị sĩ Cộng hòa là Adam Kinzinger ủng hộ nghị quyết này cùng các nghị sĩ Dân chủ.
Hầu hết thành viên còn lại của đảng Cộng hòa phản đối nỗ lực phế truất Trump. Một số người cho rằng những hành động của Tổng thống là vô hại, số khác lên án với các phát biểu của Tổng thống trước vụ bạo loạn, nhưng không đồng tình với việc phế truất Trump khi nhiệm kỳ của ông sắp kết thúc.
Sau vụ bạo loạn nổ ra tại quốc hội hôm 6/1, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã gây sức ép để phó tổng thống Pence kích hoạt Tu chính án 25 nhằm nhanh chóng phế truất Trump, với quyết tâm buộc ông phải chịu trách nhiệm về vai trò trong cuộc hỗn loạn. Ít nhất 5 người đã thiệt mạng sau khi đám đông ủng hộ Trump tràn vào Đồi Capitol theo lời kêu gọi của ông nhằm cản trở việc xác nhận kết quả bầu cử.
Để kích hoạt Tu chính án 25, Pence và phần đa nội các của Tổng thống Mỹ cần tuyên bố ông không có khả năng thực thi các nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, Pence đã bác bỏ hành động này trong một bức thư gửi bà Pelosi hôm 12/1, cho rằng phế truất Trump không mang lại lợi ích tốt nhất cho quốc gia và không phù hợp với Hiến pháp.
Huyền Lê (Theo Hill)
