2 tháng 11 2022
Paul Kirby
BBC News

Tàu chở ngũ cốc tiếp tục đi qua Biển Đen ngay cả khi Nga tuyên bố ngừng tham gia thỏa thuận
Vài ngày sau khi ngừng hỗ trợ xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen, Nga đã đồng ý với Thổ Nhĩ Kỳ để tiếp tục trở lại thỏa thuận.
Hôm thứ Bảy, Nga cáo buộc Ukraine dùng hành lang an toàn cho tàu ngũ cốc để tấn công hạm đội của họ ở Crimea.
Theo LHQ, 9,8 triệu tấn ngũ cốc, dầu, và đậu nành đã được vận chuyển trong hơn 400 chuyến hàng khắp thế giới từ khi hoạt động bắt đầu ngày 3/8.
Nga đã đổ lỗi cho Ukraine dùng drone tấn công hạm đội Biển Đen ở Sevastopol, Crimea.
LHQ nhấn mạnh không có tàu nào trong hành lang an toàn đêm xảy ra vụ tấn công ở Sevastopol, và Ukraine gọi đó là “cớ ngụy tạo”.
Nga đã cảnh báo sẽ nguy hiểm nếu tiếp tục thỏa thuận mà không có họ tham gia.
Tuy nhiên, các tàu tiếp tục sử dụng tuyến đường này, đến mức kỷ lục 354.000 tấn rời cảng Ukraine chỉ trong hôm thứ Hai.

Bốn ngày sau khi Nga ngừng tham gia thỏa thuận, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiết lộ Nga đã đổi ý, sau cuộc điện đàm giữa Bộ trưởng Quốc phòng Nga và người đồng cấp tại Ankara.
“Việc vận chuyển ngũ cốc sẽ tiếp tục như thỏa thuận trước đó, từ trưa hôm nay (9:00 GMT)”, ông nói.
Không lâu sau đó, các hãng thông tấn Nga xác nhận tuyên bố trên.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng nói với kênh truyền hình nhà nước rằng Nga đã nhận được “sự bảo đảm bằng văn bản” từ Kyiv rằng hành lang an toàn lẫn các cảng của Ukraine “sẽ không được sử dụng để tiến hành hoạt động quân sự chống lại Liên bang Nga.”
Ông nói thêm, Nga xem những lời cam kết đó là đủ cho lúc này.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nhấn mạnh Moscow đã lùi bước.
“Nga lần nữa đã tìm cách dùng cơn đói làm vũ khí, dùng ngũ cốc làm vũ khí,” bà nói với trang web Die Welt của Đức.
“Cộng đồng thế giới đã cho thấy: không, chúng tôi không tin lời dối trá của các vị, chúng tôi sẽ tiếp tục gửi tàu… để những người nghèo nhất trên thế giới không phải chịu thiệt hại nặng nề từ cuộc chiến tranh xâm lược này.”
Một ngày trước khi Nga đổi ý, Điện Kremlin cho biết Tổng thống Vladimir Putin đã nói chuyện với nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh phải điều tra kỹ lưỡng về vụ tấn công hạm đội Biển Đen trước khi có thể nối lại thỏa thuận ngũ cốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cũng bàn về thỏa thuận này trong ngày thứ hai.
Nhà bình luận chính trị người Nga Tatiana Stanovaya nói Điện Kremlin đã rơi vào bẫy mà không biết làm sao thoát ra: “Hóa ra Điện Kremlin không có đủ đòn bẩy để ngừng xuất khẩu ngũ cốc”, bà viết trên Twitter.