Tin Tức Văn Nghệ Thời Sự Hải Ngoại

[music123]

Kỳ nữ Kim Cương khóc nhạc sĩ Lam Phương

12/23/20

Nhận được tin nhạc sĩ Lam Phương qua đời ngày 23-12, thọ 83 tuổi tại Mỹ, NSND Kim Cương - nữ nghệ sĩ được mệnh danh là Kỳ Nữ đã không ngăn được xúc động.



NSND Kim Cương và nhạc sĩ Lam Phương

Đối với bà, từng vai kịch của thời bà bước vào nghề đều có sự ảnh hưởng từ âm nhạc của người nhạc sĩ tài hoa này.

Lau nước mắt xót thương người bạn, người đồng nghiệp và trên hết là một nhạc sĩ tài hoa đã ra đi, NSND Kim Cương chia sẻ: "Tôi và nhạc sĩ Lam Phương gắn bó trong những ngày đầu chúng tôi cùng nhau tìm tòi hướng đi mới cho thoại kịch miền Nam. Gọi là đánh dấu kỷ niệm mùa giáng sinh nhớ nhất trong cuộc đời của tôi, chính là tháng 12 năm 1964, khi đó sau khi tôi từ Pháp du học trở về, dựa theo vở cải lương "Lan và Điệp" rất ăn khách của đoàn hát mà má Năm Phỉ của tôi, tức là chị ruột của má tôi - NSND Bảy Nam, để tôi sáng tác vở kịch "Duyên kiếp lỡ làng". Khi đó để cho việc thoại kịch có sức hút, tôi đặt hàng nhạc sĩ Lam Phương viết một bài hát. Ban đầu anh ấy cũng phân vân vì không biết sẽ hát bài hát này lúc nào khi mà dòng thoại kịch đang tuôn trào thì bài hát xuất hiện làm sao để đắt giá?" – Kỹ nữ Kim Cương miên man kể trong niềm xúc động.



NSND Kim Cương thời lập ban thoại kịch năm 1964 và hiện nay

Và ca khúc "Duyên kiếp lỡ làng" đã được ra đời, với phần nhạc thì Lam Phương lo, phần thoại kịch thì bà lo.

"Em ơi nếu mộng không thành thì sao? Non cao đất rộng biết đâu mà tìm? Đường đời mịt mờ vạn nẻo về đâu. Mong chờ duyên kiếp đưa lối bắc cầu. Em ơi nhắc lại phút xưa gặp nhau; Trên đê vắng người lúc tan chợ chiều. Ngại ngùng mỗi lần anh đến làm quen; Má em ưng hồng vì quá thẹn thùng…"

Và sau đó, bà quyết định đổi tựa vở kịch là "Lá sầu riêng".



Nhạc sĩ Lam Phương

"Tôi gắn bó với sân khấu, cứ đến hẹn lại lên, Noel mỗi năm là thòi điểm Kịch Kim Cương phải chuẩn bị làm vở mới. Nhạc sĩ Lam Phương thời đó lãng mạn lắm, cứ thấy lá vàng rơi là bắt đầu chiêm nghiệm những vấn đề đặt ra từ cuộc sống để thúc tôi làm kịch. Mà thoại kịch thời đó mới chào đời, được khán giả trẻ ủng hộ ở Sài Gòn, nên cứ mỗi lần tôi nghĩ ra ý tưởng nào mới thì tôi lập tức hẹn Lam Phương để bàn bạc, hình thành "bộ xương sống" cho một vở kịch.

Nhìn lại với hơn 70 tác phẩm thì có hơn 2/3 đều viết vào thời điểm Giáng sinh. Thứ nhất là vì nó cận Tết, thứ hai đây là thời khắc dễ tìm kiếm những chất liệu để đưa vào kịch. Vì khí trời se lạnh, con tim nghệ sĩ dễ tìm thấy sự cô độc, từ đó mà đặt mình vào nhân vật để sáng tác. Và tôi không ngờ người nhạc sĩ tài hoa mà tôi quý trọng đã ra đi vào mùa giáng sinh" - Kỳ nữ Kim Cương khóc.


NSND Diệp Lang và các nghệ sĩ ở hải ngoại đến thăm nhạc sĩ Lam Phương năm 2019

Chẳng biết có phải tâm hồn nghệ sĩ thường cảm thấy cô độc mỗi khi nghe chuyện "sinh ly, tử biệt", nhưng với NSND Kim Cương bà vẫn thường ví von: "Đời tôi viết kịch, diễn kịch cho chính mình tôi chẳng chịu thua một nhân vật nào hết. Tôi có thể làm mẹ, làm con, làm cháu, làm bà trưởng đoàn, làm người chịu trách nhiệm về mặt nghệ thuật, kể cả chuyện quản lý một gánh hát, thế nhưng có một vai trò mà tôi không làm được, đó là làm vợ. Lam Phương thường cười mỗi khi tôi nói điều này, cho nên ông cũng bỏ luôn hai chữ "lỡ làng", để bài hát chỉ còn mang tên "Duyên kiếp". Nó có tuổi thọ cao cho đến tận bây giờ, rứt ra khỏi đời sống của một vở kịch để thành bài hát độc lập, rồi đi vào đời sống nó được dân gian đặt lời hai, lời ba.

Một lần Lam Phương chạy xe gắn máy đến đoàn kịch gặp tôi kể: "Bà biết chuyện gì chưa? Bài hát của vở kịch mình bây giờ thiên hạ thêm lời có duyên lắm!". Tôi chưa hiểu chuyện gì, Lam Phương hát một hơi: "Em ơi nếu mộng không thành thì sao, mua chai thuốc chuột uống vô rồi đời". Chúng tôi cười, vậy là thành công rồi. Khán giả chịu nên mới đặt lời "dân gian", vậy thì cứ thế mà viết kịch, viết nhạc" - bà kể lại trong niềm hãnh diện và ghi ơn người nhạc sĩ có công cùng bà "phá đường, làm kịch" tại miền Nam trong những năm đầu Sài Gòn chỉ độc tôn cải lương chiếm lĩnh sàn diễn.

"Từ sự tìm tòi đó đã mở ra khuynh hướng cho kịch nói hôm nay, nhạc sĩ sáng tác ca khúc chủ đề của vở diễn đã trở thành một nhân tố sáng tạo không thể thiếu của sàn diễn kịch chuyên nghiệp cả nước. Nhạc sĩ Lam Phương mất đi, để lại cho đời nhiều bài tình ca hay và nghệ sĩ thoại kịch miền Nam nhớ công ơn của ông đã đặt nền tảng đầu tiên cho bài hát "Duyên kiếp" trong vở kịch "Lá sầu riêng" – NSND Kim Cương chia sẻ.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp

[music123]

Chờ người - Tình bơ vơ / Lam Phương / Thu âm trước 1975

[music123]

Chuyện ít biết về những ca khúc bất hủ của nhạc sĩ Lam Phương

12/23/20

Kiếp nghèo, Thao thức vì em, Ngày buồn,... là những ca khúc bất hủ của nhạc sĩ Lam Phương. Lời các bài hát sâu đậm, trữ tình về tình yêu, quê hương và hoàn cảnh sống, gắn với tuổi thơ của chính tác giả.



Nhạc sĩ Lam Phương (1937-2020)


Thông tin nhạc sĩ Lam Phương qua đời để lại bao tiếc thương trong lòng người hâm mộ hải ngoại và Việt Nam. Nhạc sĩ Lam Phương sinh năm 1937, hưởng thọ 83 tuổi. Ông sinh ra ở làng Vĩnh Thanh Vân, hiện nay là phường Vĩnh Thanh Vân, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.

Hồi còn nhỏ, trước cửa nhà ông là một con sông, đối diện bên kia sông là chùa Thập Phương. Cũng chính vì thế mà những hình ảnh về quê hương như con đò, tiếng chuông chùa, cánh đồng lúa,… đã như gắn với tuổi thơ ông.

Ông thường xuyên đưa những hình ảnh về quê hương, con người, tình yêu giản dị nhưng sâu sắc vào các tác phẩm của mình. Nhạc sĩ Lam Phương được đánh giá là một trong những nhạc sĩ tiên phong của tân nhạc miền Nam Việt Nam với khoảng 200 tác phẩm.

Nói đến Lam Phương không thể không nhắc đến các ca khúc như Kiếp nghèo, Thao thức vì em, Ngày buồn, Tình bơ vơ, Khúc ca ngày Mùa, Bài Tango cho em, Mùa thu yêu đương, Tình vẫn chưa yên...

Ca khúc đầu tay của ông là bài Chiều thu ấy, viết năm 15 tuổi. Thời gian đầu sáng tác, ông gặp khó khăn về tài chính khi thường xuyên phải vay tiền bạn bè để tự phát hành tác phẩm.




Sĩ Phú hát "Chiều thu ấy" - sáng tác: Lam Phương. Nguồn video: Youtube.

Năm 1954, ông đã sáng tác và cho ra mắt ca khúc Kiếp nghèo. Kiếp nghèo là tác phẩm được viết vào thời gian đầu trong sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Lam Phương. Ca khúc Kiếp nghèo đã giúp ông “dễ thở” hơn trong hoàn cảnh nghèo túng trước đó.

Năm 1955, Lam Phương tung loạt ca khúc viết về quê hương, trong đó nổi tiếng nhất là Khúc ca ngày mùa. Năm 1959 ông kết hôn với diễn viên kịch Túy Hồng. Năm 1975, ông theo gia đình sang Mỹ định cư.

Ở Mỹ, để có tiền nuôi vợ con, Lam Phương làm đủ thứ nghề, từ lau sàn nhà cho đến những việc nặng nhọc như thợ mài, thợ tiện. Sau khi cuộc sống nơi đất khách dần ổn định, cứ mỗi cuối tuần ông cố gắng thu xếp thuê một quán ăn làm sân khấu để ông và Túy Hồng có cơ hội sống lại với nhạc kịch.

Sau khi ly dị với Túy Hồng, ông sang Pháp sinh sống cùng em gái. Đổ vỡ hôn nhân, chuyện buồn tình cảm, thăng trầm trong cuộc sống khiến ông cho ra đời nhiều tình khúc say lòng khán giả như: Tình bơ vơ, Cho em quên tuổi ngọc, Lầm, Buồn, Say, Mơ, Hạnh phúc mang theo, Ngày tạm biệt, Bài tango cho em, Mùa thu yêu đương...

Năm 1995, Lam Phương trở về Mỹ. Từ năm 1996 đến 1998, ông cộng tác với các trung tâm âm nhạc người Việt tại Mỹ, Pháp và lưu diễn ở nhiều nước châu Âu.

Đến tháng 8/2016, ông cùng đoàn nghệ sĩ của Trung tâm Thúy Nga sang Singapore thực hiện chương trình Tình ca Lam Phương in Singapore và gây được tiếng vang lớn.

Tháng 9/2017, tại Việt Nam, lần đầu tiên phát hành tập sách Nhạc sĩ Lam Phương - 110 ca khúc trữ tình, lãng mạn của nhạc sĩ Lam Phương. Đây là lần đầu tiên có một tuyển tập nhạc tập hợp số lượng lớn tác phẩm của Lam Phương được xuất bản, với nhiều ca khúc nổi tiếng: Biển tình, Kiếp nghèo, Lầm, Đèn khuya, Duyên kiếp, Lạy trời con được bình yên, Em đi rồi, Thành phố buồn, Thao thức vì em, Thiên đàng ái ân, Thu sầu, Thuyền không bến đỗ, Tình nghĩa đôi ta chỉ thế thôi…

Phạm Hiền

[music123]

Chiều thu ấy - ca khúc "bước đệm" dẫn đến thành công của cố nghệ sĩ Lam Phương

12/23/20

Trong khoảng 200 tác phẩm của Lam Phương, "Chiều thu ấy" là ca khúc cố nghệ sĩ từng nói sẽ suốt đời không quên, bởi đây chính là sáng tác "bước đệm" cho thành công trong sự nghiệp âm nhạc của ông.



Nhạc sĩ Lam Phương có hàng loạt ca khúc ghi dấu ấn nổi bật trong lòng khán giả như Duyên kiếp, Biển tình, Kiếp nghèo, Thành phố buồn, Tình bơ vơ, Cho em quên tuổi ngọc, Lầm, Buồn, Say, Mơ, Hạnh phúc mang theo, Ngày tạm biệt, Bài tango cho em, Mùa thu yêu đương... trong đó, một ca khúc mà cố nghệ sĩ từng nói sẽ suốt đời không quên, đó là Chiều thu ấy.

Nói về ca khúc “Chiều Thu Ấy”, cố nghệ sĩ Lam Phương từng cho biết, ông coi nó như một hợp âm kỷ niệm suốt đời không thể nào quên. Bài Chiều thu ấy, cũng là ca khúc đầu tay của ông, viết vào năm 15 tuổi. Khi ấy ông phải vay tiền của bạn bè để mướn nhà in in nhạc, rồi thuê xe chở nhạc đi bán lẻ khắp Sài Gòn.

Thời điểm ca khúc này ra đời, ít ai có thể tượng tượng một cậu bé 15 tuổi, độ tuổi còn đầy mộng mơ, hồn nhiên và rất con trẻ lại có thể khắc khoải và nặng nợ với duyên phận tình yêu đến vậy.

Chiều thu ấy được cố nghệ sĩ viết khi đó không chỉ thể hiện sự chững chạc trong âm nhạc mà còn được ví như một tình khúc với lời ca khúc chiết, đầy suy tư.

Bài hát rất nhanh sau đó đã được những ca sĩ nổi tiếng bậc nhất hồi đó lựa chọn để biểu diễn như Bích Thủy, Túy Hồng. Từ chính khoảnh khắc ấy, chàng trai 15 tuổi đã có một quyết định mà sau này khi nhắc đến, ông vẫn luôn nói đó là sự liều lĩnh nhất trong cuộc đời thanh niên đó là vay mượn bạn bè khắp nơi được 600 đồng (vào thời gian đó số tiền này rất lớn) để tự in bản nhạc rồi thuê xe lam chở đi giao ở các quầy hàng bán lẻ khắp Sài Gòn.



Lần đầu có chút thất bại, nhưng ông vẫn không từ bỏ mà quyết giữ đam mê với âm nhạc.

Sau đó, đến năm 1954, ông đã thành công nổi danh với hai bài Kiếp nghèo và Chuyến đò vĩ tuyến. Từ khi thành công, ông đã tích cực cho ra những bài hát mà cho đến nay vẫn được người hâm mộ nhắc đến như những ca khúc “vượt thời gian”. Tuy nhiên, để có được những thành công nở rộ ấy, ông không bao giờ không nhắc tới bước đệm cho niềm đam mê âm nhạc của mình là Chiều thu ấy.

Nhạc sĩ Lam Phương tên thật là Lâm Đình Phùng, sinh năm 1937 ở Rạch Giá, Kiên Giang. Bút danh Lam Phương do ông lấy từ hai chữ trong tên thật của mình là Lâm và Phùng với ý nghĩa "hướng về phương trời màu xanh hy vọng".

Ông là một trong những nhạc sĩ tiên phong của tân nhạc miền Nam Việt Nam với khoảng 200 tác phẩm. Những nhạc phẩm của Lam Phương được yêu thích cả trong nước và hải ngoại. Nhiều ca sĩ trẻ đã chọn nhạc Lam Phương để thử sức và phát hành CD riêng.

Tại Việt Nam, đã có nhiều ca sĩ chọn phát hành Album nhạc Lam Phương như: Hương Lan, Bạch Yến, Lưu Hồng, Họa Mi, Ý Lan, Hạ Vy, Ngọc Anh, Lệ Quyên...

Phạm Hiền