11/6/2020
Ngay cả khi không thể tái đắc cử, Tổng thống Donald Trump vẫn có tầm ảnh hưởng lớn tới những người ủng hộ đảng Cộng hòa, thậm chí là cả chính trường Mỹ.
Nếu Tổng thống Trump thua, đây sẽ là lần đầu tiên sau 28 năm mà một tổng thống đương nhiệm không thể tái đắc cử. Trong khi kết quả chưa rõ ràng, điều duy nhất có thể chắc chắn chính là ông Trump sẽ không lặng lẽ ra đi nếu thất bại.
Bị tụt lại sau đối thủ Joe Biden, ông Trump dành cả ngày để hạ thấp uy tín cuộc bầu cử bằng những cáo buộc gian lận. Tổng thống hy vọng có thể tiếp tục nắm quyền hoặc giải thích thất bại của mình.
Người ủng hộ ông Trump biểu tình trước nơi kiểm phiếu ở Nevada ngày 4/11. Ảnh: Reuters.
Ông Trump vẫn có cơ hội tái đắc cử, dù ít ỏi, dựa vào những bang còn kiểm phiếu. Tuy nhiên, tổng thống cũng thể hiện rõ là ông sẽ không nhún nhường nếu thua cuộc.
Sự ủng hộ đông đảo của người Mỹ
Tổng thống Trump còn ít nhất gần 3 tháng trong Nhà Trắng để sử dụng quyền lực của mình.
Nếu tức giận vì thất bại, ông Trump có thể sa thải hoặc đuổi một loạt quan chức cấp cao không làm theo ý của tổng thống. Những người này bao gồm Giám đốc FBI Christopher A. Wray và bác sĩ Anthony S. Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của chính phủ Mỹ.
Và nếu bị buộc phải rời Nhà Trắng vào ngày 20/1/2021, ông Trump sẽ vẫn ảnh hưởng đến cuộc sống của phần lớn người dân Mỹ.
So với năm 2016, đương kim tổng thống nhận được nhiều hơn khoảng bốn triệu phiếu bầu phổ thông, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông là 48%, theo New York Times.
Điều này có nghĩa ông Trump được sự ủng hộ của gần một nửa công chúng Mỹ, bất chấp những ồn ào, thất bại, việc luận tội và đại dịch trong 4 năm qua.
So với các tổng thống không thể tái đắc cử như Jimmy Carter và George H.W. Bush, ông Trump có nhiều lợi thế để duy trì quyền lực và sức ảnh hưởng nếu bị buộc phải rời Nhà Trắng.
So với năm 2016, ông Trump nhận được nhiều hơn khoảng bốn triệu phiếu bầu và giành được khoảng 48% số phiếu phổ thông. Ảnh: New York Times.
Từ lâu, ông Trump đã muốn lập mạng lưới truyền hình riêng để cạnh tranh với Fox News. Gần đây, tổng thống cũng ấp ủ ý định tái tranh cử vào năm 2024, mặc dù khi đó ông sẽ 78 tuổi.
Ngay cả khi nhiệm kỳ kết thúc, với 88 triệu người theo dõi trên Twitter, ông Trump vẫn là một tiếng nói có sức ảnh hưởng ở phe bảo thủ.
“Điều rõ ràng ở cuộc bầu cử này là tổng thống có số lượng người theo dõi rất lớn, và ông ấy không có ý định rời sân khấu sớm”, cựu Thượng nghị sĩ Arizona Jeff Flake, một trong số ít các thành viên đảng Cộng hòa bất đồng với ông Trump, cho biết.
Ông Trump có thể không giành được nhiệm kỳ thứ hai để khôi phục nền kinh tế và định hình lại đảng Cộng hòa theo hình ảnh của ông.
Tuy nhiên, ngay cả khi mãn nhiệm, ông có thể gây áp lực để các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa chống lại ông Biden trên mọi lĩnh vực.
Cho đến khi đảng Cộng hòa có thế hệ lãnh đạo mới, ông Trump vẫn có thể đóng vai là người dẫn đầu của đảng.
Brad Parscale, giám đốc đầu tiên trong chiến dịch tranh cử của ông Trump, cho biết: “Sự hiện diện trên Twitter hoặc khả năng gây sóng gió trên truyền thông của ông ấy sẽ không dừng lại”.
Nhờ Twitter, “Tổng thống Trump cũng sở hữu lượng dữ liệu rất lớn mà một chính trị gia có thể thu thập. Điều này sẽ tác động đến các cuộc đua và chính sách trong nhiều năm tới”.
Đảng Cộng hòa có những người bất đồng gay gắt với ông Trump như Thượng nghị sĩ Mitt Romney của Utah và những người thuộc Dự án Lincoln.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò ý kiến sau bỏ phiếu cho thấy ông Trump vẫn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ trong đảng, đến 93% cử tri đảng Cộng hòa đứng về ông.
Ông cũng được 12% cử tri da đen và 32% cử tri gốc Tây Ban Nha ủng hộ.
Các con số này nhiều hơn cách đây 4 năm, mặc dù ông thường bị chỉ trích là có phát ngôn phân biệt chủng tộc.
Một số lập luận của ông Trump được người ủng hộ đảng Cộng hòa đồng tình. Bất chấp đại dịch Covid-19 và những thiệt hại kinh tế liên quan, 41% cử tri nói họ có cuộc sống tốt hơn 4 năm trước. Chỉ có 20% nói cuộc sống họ tồi tệ hơn.
35% cử tri coi kinh tế là vấn đề quan trọng nhất, gấp đôi số người nghĩ đại dịch mới cần được chú ý hơn. 49% cử tri nói nền kinh tế đang phát triển rất tốt hoặc xuất sắc và 48% tán thành cách chính phủ Mỹ chống dịch.
Ông Trump vẫn sẽ có được sự ủng hộ đông đảo nếu không thể tái đắc cử. Ảnh: New York Times.
“Nếu bị đánh bại, tổng thống sẽ vẫn giữ được sự trung thành của các cử tri trong đảng”, Sam Nunberg, chiến lược gia trong chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông Trump, cho biết.
“Tổng thống Trump sẽ vẫn là anh hùng với người ủng hộ đảng Cộng hòa. Người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ năm 2024 của đảng Cộng hòa sẽ là Tổng thống Trump hoặc ứng viên gần giống ông ấy nhất”.
Không phải tất cả đảng viên Cộng hòa đều có chung quan điểm này.
“Sẽ không bao giờ có một ông Trump nữa”, cựu Hạ nghị sĩ Carlos Curbelo của Florida nói. “Những người bắt chước ông ấy sẽ thất bại. Ông ấy sẽ dần bị quên đi, nhưng những vết sẹo từ thời kỳ đầy biến động này sẽ không bao giờ biến mất trong lịch sử Mỹ”.
Không chấp nhận làm kẻ thất bại
Với ông Trump, người quan tâm đến “chiến thắng” hơn hầu hết mọi thứ, ông có thể không chịu được việc trở thành kẻ thất bại.
“Chiến thắng thì rất dễ dàng”, tổng thống nói với các phóng viên và nhân viên vào ngày 3/11. “Thua cuộc không như vậy. Đối với tôi thì không".
Để tránh số phận đó, ngày 4/11, ông Trump cố gắng thuyết phục người ủng hộ rằng chiến thắng của ông đang “bị đánh cắp”. Ông dựng lên một câu chuyện để biện minh cho những đơn kiện mà ngay cả các luật sư của đảng Cộng hòa cũng gọi là vô căn cứ.
Nếu những nỗ lực này thất bại, ông lại trở thành chiến binh thua cuộc không phải vì cử tri hắt hủi, mà vì thế lực xấu xa vô hình nào đó.
Trước khi trở thành tổng thống, ông Trump từng vướng vào nhiều cáo buộc gian lận.
Tuy nhiên, ông Trump vẫn vượt qua tất cả cáo buộc này, cùng một chuỗi phá sản và những thất bại khác, nhờ hào quang người chiến thắng mà ông xây dựng.
Từ khi kinh doanh bất động sản và làm truyền hình thực tế, ông Trump trở thành một phần của nền văn hóa đại chúng Mỹ trong 30 năm. Ông thường xuyên xuất hiện trong các bộ phim, chương trình truyền hình và sách của riêng mình.
Ông Trump gần như xem mình là lãnh đạo của đảng Cộng hòa. Ảnh: Reuters.
Với hàng triệu người, ông là biểu tượng của khát vọng và sự giàu có. Ông là ngôi sao của loạt chương trình truyền hình kéo dài đến 14 mùa. Công chúng đã quen với hình ảnh của ông từ rất lâu trước khi ông ra tranh cử.
Nhiều tháng trước ngày bầu cử, khi cơ hội tái đắc cử hẹp dần, ông Trump nói với các cố vấn rằng nếu thua cuộc năm nay thì ông sẽ nhanh chóng thông báo tái tranh cử vào năm 2024.
“Không nghi ngờ gì nữa, ông ấy là một trong những nhân vật chính trị gây tranh cãi nhất của lịch sử hiện đại”, Tony Fabrizio, một trong những chiến lược gia của ông Trump, cho biết. “Người ủng hộ tôn thờ ông ấy còn các đối thủ ghét cay ghét đắng ông ấy. Không thể nào có ý kiến ôn hòa về Donald Trump”.
Như Trần Theo New York Times
