7/16/21
TP HCMHọa sĩ Lê Thánh Thư, 65 tuổi, qua đời tại nhà ở quận Tân Bình sau khi có kết quả xét nghiệm mắc Covid-19, sáng 16/7.
Chị Lê Chân Phương - con gái cố họa sĩ - cho biết linh cữu ông được nhà quàn và cơ quan y tế địa phương đưa đi hỏa táng trưa cùng ngày. Gia đình đang chờ nhận tro cốt. Hôm 14/7, ông làm xét nghiệm nhanh, kết quả dương tính với nCoV, được cơ quan y tế cho cách ly tại nhà. Theo gia đình, ông không có bệnh lý nền đáng kể, nhưng vài hôm trước mắc mưa nên bị cảm, sức đề kháng giảm.
Họa sĩ - nhà thơ Lê Thánh Thư. Ảnh: Văn Bảy.
30 năm vào nghề, Lê Thánh Thư ghi dấu như là một trong những hiện tượng độc đáo của làng hội họa TP HCM. Nhà phê bình người Hà Lan Helène H từng đánh giá: "Những tác phẩm của Lê Thánh Thư phản ánh sự thay đổi nhanh chóng của văn hóa Việt Nam trong giai đoạn đầu của chính sách mở cửa và không gian sống của con người trong sự phát triển đô thị". Nhà sưu tập người Nhật Yukio Ogushi cho rằng phong cách vẽ của ông luôn biến hóa, mang đến cảm xúc bất ngờ cho người xem qua từng tác phẩm.
Lê Thánh Thư sinh năm 1956 tại Quy Nhơn, Bình Định là con trai trưởng trong gia đình thuần nông, có năm anh chị em. Năm 12 tuổi, ông được gửi vào trường dòng tại Quy Nhơn, sau đó vào TP HCM học tập, sinh sống đến nay. Ông khởi nghiệp là nhà thơ. 17 tuổi, ông đã có tác phẩm đăng trên các tạp chí văn nghệ nổi tiếng ở Sài Gòn trước 1975.
Từ năm 1982, Lê Thánh Thư bắt đầu tự học vẽ. Ông cho rằng ngôn ngữ chữ viết nhiều khi không chuyển tải hết những biểu cảm cần diễn đạt. Với ông, hội họa khơi nguồn niềm cảm hứng sáng tạo nghệ thuật nhiều hơn. Năm 1987, thời điểm khởi đầu con đường hội họa, ông sống trong một căn gác thuê chỉ hai mét vuông. Ông từng nói: "Nơi đó, tôi sống như một tù nhân với màu sắc, không tiền bạc, không nghề nghiệp, chỉ có vẽ và vẽ trong đơn độc. Đấy là thời kỳ tôi sống tận đáy của cuộc đời".
Tác phẩm "Living 3" (Không gian sống) của Lê Thánh Thư diễn tả góc nhìn của ông về khung cảnh đặc trưng của các đô thị lớn ở Việt Nam. Ảnh: Văn Bảy.
Đặc trưng ở phong cách hội họa của Lê Thánh Thư là việc sử dụng đen, trắng, đỏ làm ba màu chủ đạo trong tranh. Thỉnh thoảng, ông mới dùng một mảng màu lớn, còn lại thường dùng màu dưới dạng đơn sắc và kỹ thuật điểm họa (pointillism). Lê Thánh Thư tự nhận là một thi sĩ làm hội họa. Vì thế, ông quan tâm nhiều đến cấu trúc được tạo thành bởi sự lặp lại các yếu tố đơn giản và tạo dựng nên các nhịp điệu trong bố cục bức tranh. Nhiều tranh sơn dầu của ông có tính tượng trưng, thường dùng màu đơn sắc, độ dày mỏng khác nhau.
Năm 1989, ông có triển lãm cá nhân đầu tiên tại TP HCM, tiếp đó là chín cuộc triển lãm cá nhân và nhiều triển lãm nhóm trong nước lẫn nước ngoài như Thái Lan, Singapore, Nhật, Australia, Mỹ, Hà Lan, Pháp, Thụy Sĩ... Ông giành được nhiều giải thưởng về hội họa trong nước và quốc tế như giải thưởng Mỹ thuật Việt Nam, Phillip Morris (năm 1996), giải thưởng Mỹ thuật Asean (năm 1998), giải thưởng Morris (năm 1998), giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 2001 - 2005. Tranh của Lê Thánh Thư được trưng bày trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội), Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM, Bảo tàng Mỹ thuật Singapore.
Tam Kỳ
