Tin Tức Văn Nghệ Thời Sự Hải Ngoại

[music123]

Loại Nga khỏi SWIFT - ‘lựa chọn hạt nhân’ Ukraine mong muốn, phương Tây dè chừng

Như Tâm (Theo CNN)

Thứ bảy, 26/2/2022


Phương Tây đã công bố các biện pháp trừng phạt nhằm loại các ngân hàng Nga khỏi hệ thống tài chính toàn cầu và chặn Moscow tiếp cận các công nghệ quan trọng.

Phương Tây vẫn còn một “lựa chọn hạt nhân” đang cân nhắc, đó là loại Nga khỏi SWIFT.



Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) chưa loại Nga khỏi SWIFT, một hệ thống an ninh liên lạc kết nối hàng nghìn tổ chức tài chính trên thế giới, vì chưa đạt được đồng thuận về biện pháp được mô tả là “lựa chọn hạt nhân” này. Loại Nga khỏi SWIFT không chỉ gây thiệt hại cho Nga mà còn ảnh hưởng nhiều nền kinh tế lớn ở châu Âu.

Ukraine kêu gọi loại Nga khỏi SWIFT sau khi Tổng thống Vladimir Putin ra lệnh mở chiến dịch quân sự ở Ukraine hôm 24/2. Lời kêu gọi từ Kiev được Litva, Estonia, Latvia và Anh ủng hộ nhưng những quốc gia châu Âu khác phản đối.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 24/2 nói loại Nga khỏi SWIFT “luôn là một lựa chọn” nhưng “lúc này, đó chưa phải phương án mà toàn bộ châu Âu muốn thực hiện”.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire nói đây nên được coi là “giải pháp cuối cùng” và vẫn là “một lựa chọn đang được cân nhắc”.

Đức, phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung khí đốt từ Nga, là quốc gia thận trọng nhất. Thủ tướng Đức Olaf Scholz, hồi đầu tuần được ca ngợi vì quyết định dừng cấp phép cho dự án đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 với Nga, đang bị chỉ trích trong nước.

“SWIFT là thanh gươm sắc nhất của chúng ta”, nghị sĩ Norbert Rottgen của Liên minh Dân chủ Kitô giáo Đức (CDU) viết trên Twitter ngày 24/2. “Việc loại Nga khỏi SWIFT không được thất bại vì Đức!”.

Chính phủ Đức cho rằng một hành động như vậy cần được chuẩn bị thận trọng.

“Loại trừ Nga khỏi SWIFT sẽ … có ảnh hưởng lớn đến thanh toán ở Đức và công ty Đức làm ăn với Nga, đến thanh toán cho nguồn cung năng lượng – tất cả đều cần được chuẩn bị trước”, người phát ngôn chính phủ Đức Steffen Hebestreit trả lời báo giới.

Tuy nhiên, biện pháp này có thể sắp được triển khai do các quan chức Mỹ và châu Âu ngày 25/2 cho biết nhà chức trách hai quốc gia đã lên tiếng thận trọng là Đức và Italia đã phần nào giảm sự phản đối.



Loại Nga khỏi SWIFT đang là phương án được phương Tây cân nhắc. Ảnh: Reuters.

SWIFT là gì?

SWIFT là viết tắt của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), thành lập năm 1973, thay thế hình thức liên lạc điện tín (telex).

SWIFT hiện được hơn 11.000 tổ chức tài chính sử dụng để liên lạc và gửi lệnh thanh toán. SWIFT đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống tài chính toàn cầu và chưa có hình thức nào khác thay thế được thế giới chấp nhận.

Loại Nga khỏi SWIFT sẽ khiến các tổ chức tài chính khó gửi tiền vào hoặc ra khỏi nước này, tạo ra cú sốc bất ngờ đến các doanh nghiệp Nga và khách hàng nước ngoài của họ - đặc biệt là các bên mua dầu, khí đốt bằng USD.

“Biện pháp này sẽ chấm dứt mọi giao dịch quốc tế, tạo ra biến động tiền tệ và dòng vốn khổng lồ thoát đi”, Maria Shagina của Viện Quan hệ Quốc tế Phần Lan cho biết.

Nền ninh tế sẽ suy giảm 5% nếu Nga bị loại khỏi SWIFT, cựu Bộ trưởng Tài chính Nga Alexei Kudrin ước tính hồi năm 2014, lần gần nhất “lựa chọn hạt nhân” được phương Tây cân nhắc để đáp trả việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ.

SWIFT có trụ sở tại Bỉ và được điều hành bởi hội đồng gồm 25 người, trong đó có Eddie Astanin, chủ tịch hội đồng quản lý tại Trung tâm Thanh toán bù trừ đối tác trung ương Nga. SWIFT tự mô tả là “dịch vụ trung lập”, thành lập theo luật pháp Bỉ và phải tuân thủ các quy định EU.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace ngày 25/2 nói loại Nga khỏi SWIFT cần có sự đồng thuận.

“Đó là những tổ chức quốc tế và nếu không phải tất cả các quốc gia muốn Nga bị loại khỏi SWIFT, sẽ rất khó thực hiện”, ông nói với BBC.

Chuyện gì xảy ra nếu ‘lựa chọn hạt nhân’ được kích hoạt?

Việc loại một quốc gia khỏi SWIFT từng có tiền lệ. Năm 2012, SWIFT “rút phích” với các ngân hàng Iran sau khi nước này bị EU trừng phạt liên quan chương trình hạt nhân. Iran mất gần nửa doanh thu từ xuất khẩu dầu mỏ, 30% thương mại quốc tế vì bị ngắt kết nối, theo Shagina.

“SWIFT là tổ chức toàn cầu trung lập, hoạt động vì lợi ích tập thể”, tổ chức cho biết trong thông báo ngày 24/2. “Mọi quyết định áp trừng phạt lên các quốc gia hoặc cá nhân hoàn toàn thuộc về các cơ quan chính phủ và nhà lập pháp đương nhiệm”.

Mỹ và Đức sẽ là bên thiệt nhiều nhất nếu Nga bị ngắt kết nối bởi ngân hàng hai quốc gia này là người dùng SWIFT thường xuyên nhất để liên lạc với đối tác Nga, Shagina bổ sung.

“Cơn đau” có thể lan rộng. Các nghị sĩ Nga cấp cao cảnh báo việc vận chuyển dầu, khí đốt và kim loại sang châu Âu có thể dừng lại.

“Nếu Nga bị ngắt kết nối khỏi SWIFT, chúng tôi sẽ không nhận được ngoại tệ nhưng các bên mua, các quốc gia châu Âu, trước tiên sẽ không nhận được hàng hóa – từ dầu, khí đốt, kim loại và những thứ quan trọng khác”, Nikolai Zhuravlev, phó chủ tịch Thượng viện Nga, nói tuân trước.

Sự chuẩn bị từ Nga

Nga những năm gần đây đã có sự chuẩn bị cho kịch bản bị loại khỏi SWIFT.

Moscow thiết lập hệ thống thanh toán riêng SPFS sau khi bị phương Tây trừng phạt năm 2014. SPFS hiện có hơn 400 người dùng, theo ngân hàng trung ương Nga.

20% giao dịch nội địa đang được thực hiện qua SPFS, Shagina cho biết, nhưng quy mô tin nhắn bị hạn chế và hoạt động bị giới hạn, không gồm cuối tuần.

Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Xuyên biên giới của Trung Quốc, gọi là CIPS, cũng có thể là phương án thay thế cho SWIFT. Moscow cũng có thể sử dụng đến tiền điện tử.

Nhưng đây không phải những lựa chọn hấp dẫn.

“Tôi không chắc những quốc gia khác, đặc biệt là nước có kim ngạch thương mại lớn với Nga, sẽ ủng hộ việc ngắt kết nối”, Zhuravlev bổ sung.

[music123]

Phương Tây loại Nga khỏi SWIFT

Chủ nhật, 27/2/2022

Các nước phương Tây nhất trí loại một số ngân hàng Nga khỏi hệ thống tài chính toàn cầu SWIFT, sau khi Moskva mở chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Những ngân hàng Nga chịu ảnh hưởng từ biện pháp mới là các đơn vị "đã bị cộng đồng quốc tế cũng như các tổ chức khác trừng phạt", một phát ngôn viên chính phủ Đức ngày 26/2 cho biết. "Điều này nhằm cắt đứt các tổ chức nói trên khỏi dòng tài chính quốc tế và sẽ hạn chế hàng loạt hoạt động toàn cầu của họ".

Quyết định loại một số ngân hàng Nga khỏi Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) nằm trong số loạt biện pháp trừng phạt tài chính bổ sung được công bố trong tuyên bố chung giữa Mỹ, Ủy ban châu Âu, Pháp, Đức, Italy, Anh và Canada.

Trong tuyên bố chung, Nhà Trắng nói rằng nhóm các cường quốc thế giới "quyết tâm tiếp tục buộc Nga phải trả giá và bị cô lập hơn nữa với hệ thống tài chính toàn cầu cũng như các nền kinh tế của chúng tôi".

Nga chưa bình luận về thông tin trên. Quyết định được đưa ra trong bối cảnh Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm "phi quân sự hóa và phi phát xít hóa Ukraine".



SWIFT được thành lập năm 1973 nhằm thay thế điện tín và hiện được hơn 11.000 tổ chức tài chính trên thế giới sử dụng để gửi tin nhắn và lệnh thanh toán bảo mật. Không có giải pháp thanh toán nào khác được chấp nhận trên toàn cầu, nên SWIFT được coi là hệ thống trọng yếu của nền tài chính thế giới.

Loại các ngân hàng Nga khỏi SWIFT được coi là lựa chọn trừng phạt rất mạnh, khiến các tổ chức này về cơ bản không thể tiếp cận với hệ thống tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, biện pháp này có thể dẫn đến hệ quả tốn kém cho các quốc gia khác, nhất là những nước chịu phụ thuộc vào Nga về năng lượng hay lương thực.



Biểu tượng của SWIFT tại hội nghị tài chính ngân hàng ở Toronto, Canada tháng 10/2017. Ảnh: Reuters.

Quan chức Đức cho biết các đồng minh phương Tây cũng nhất trí áp dụng biện pháp hạn chế ngăn Ngân hàng Trung ương Nga "sử dụng giao dịch tài chính quốc tế để nâng đỡ đồng rouble". Những người giàu có tại Nga cũng không được phép sử dụng cái gọi là "hệ thống hộ chiếu vàng" để lấy quốc tịch châu Âu cho bản thân và thành viên gia đình.

Mỹ và Liên minh châu Âu sẽ thành lập tổ công tác "đảm bảo thực thi các biện pháp trừng phạt nhanh chóng và phong tỏa tài sản các cá nhân chịu lệnh trừng phạt, các thành viên gia đình và công ty của họ", quan chức Đức cho biết.

Mỹ và châu Âu từng bất đồng về phương án loại một quốc gia khỏi SWIFT, gần đây nhất là vào năm 2018, khi chính quyền tổng thống Donald Trump muốn cắt quyền tiếp cận hệ thống của Iran. Cuối cùng, SWIFT đã cắt quan hệ với các ngân hàng Iran vì lo ngại vi phạm các lệnh trừng phạt chống lại nước này.

Giới chuyên gia cho rằng SWIFT đang bị đánh giá quá cao, có nguy cơ phản tác dụng khi nó buộc Nga phải dồn lực tìm ra những cách thay thế để tham gia vào nền kinh tế toàn cầu, như củng cố hơn nữa mối quan hệ với Trung Quốc hay phát triển một loại tiền kỹ thuật số riêng.

Nguyễn Tiến (Theo AFP)

[music123]

Các ngân hàng Nga xoay sở ra sao sau đòn chí mạng SWIFT

Lê Quân - 28/02/2022

SWIFT xử lý 42 triệu lượt kiều hối mỗi ngày, trong đó phía Nga chiếm 1,5%. Về giao dịch ngoại hối, các tổ chức tài chính Nga mỗi ngày xử lý khoảng 46 tỷ USD, chủ yếu bằng USD.




Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nga tại Moscow. Ảnh: AFP
Xuất nhập khẩu sẽ bị đứt mạch

Mỹ cùng các đồng minh phương Tây cuối tuần qua đã tuyên bố họ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Ngân hàng Trung ương Nga và loại bỏ một số ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT.

Trong một tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo của Ủy ban châu Âu, Pháp, Đức, Italia, Anh, Canada, và Mỹ cho biết họ sẽ thực hiện các biện pháp kinh tế để "buộc Nga phải chịu trách nhiệm và cùng đảm bảo rằng cuộc tấn công (tấn công Ukraine - BTV) là một thất bại chiến lược đối với ông Putin".

Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, đánh giá việc loại các ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống SWIFT sẽ cản trở các ngân hàng này thực hiện hầu hết các giao dịch tài chính trên toàn thế giới và ngăn chặn hiệu quả xuất nhập khẩu của Nga. Còn Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire gọi việc loại Nga khỏi SWIFT là "vũ khí hạt nhân tài chính".

SWIFT là viết tắt của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu. Được thành lập vào năm 1973, SWIFT là một tổ chức độc lập có trụ sở tại Bỉ, hoạt động như một hệ thống thông tin nội bộ giữa hơn 11.000 ngân hàng và tổ chức tài chính tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Là một hệ thống liên lạc cho phép các ngân hàng tham gia chuyển tiền cho nhau, SWIFT sử dụng các mã an toàn, được tiêu chuẩn hóa cho phép các tổ chức gửi và nhận thông tin, chẳng hạn như hướng dẫn chuyển tiền qua biên giới.

Bị loại khỏi SWIFT, các ngân hàng Nga sẽ không còn có thể thanh toán cho các hoạt động thương mại và tài chính, việc xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của Nga như dầu, than và khí đốt tự nhiên cũng bị cản trở. Động thời, động thái này cũng sẽ cản đường Nga nhập khẩu các công nghệ quan trọng như chất bán dẫn và máy móc cho các ngành công nghiệp của mình.

Các tổ chức tài chính của Nga xử lý khoảng 46 tỷ USD giao dịch ngoại hối mỗi ngày, 80% trong số này được giao dịch bằng USD. SWIFT xử lý 42 triệu lượt kiều hối mỗi ngày, trong đó các tổ chức tài chính Nga chiếm 1,5% tính đến năm 2020.

Cuối tuần trước, Ngân hàng Trung ương Nga thông báo rằng, khách hàng của một số ngân hàng Nga trong diện chịu các lệnh trừng phạt của phương Tây sẽ không thể sử dụng thẻ của họ ở nước ngoài hoặc sử dụng các hệ thống thanh toán di động của Apple và Google.

Ngân hàng Trung ương Nga cho biết, thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng của các ngân hàng Nga bị trừng phạt mà phía Nga liệt kê gồm: VTB, Sovcombank, Novikombank, Promsvyazbank, và Otkritie Bank sẽ tiếp tục hoạt động ở Nga mà không bị hạn chế.

Cơ quan này lưu ý: "Các thẻ mà các ngân hàng này phát hành sẽ không thể sử dụng các dịch vụ ApplePay và GooglePay, nhưng các giao dịch tiêu chuẩn hoặc thanh toán không tiếp xúc với các thẻ này vẫn được thực hiện trên toàn nước Nga".

Theo hãng tin Reuters, Ngân hàng Trung ương Nga đã không đề cập đến Sberbank trong danh sách các ngân hàng bị phương Tây trừng phạt. Đến cuối ngày 24/2, Sberbank cho biết họ đang hoạt động bình thường và đang nghiên cứu tác động của các lệnh trừng phạt.

Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ hôm 24/2 đã lệnh cho các ngân hàng Mỹ phải cắt đứt quan hệ ngân hàng đại lý của họ với Sberbank trong vòng 30 ngày, trong khi Anh cho biết họ sẽ áp đặt phong tỏa tài sản đối với tất cả các ngân hàng lớn của Nga. Sberbank hiện phục vụ gần 102 triệu khách hàng ở Nga và có mặt tại 17 quốc gia khác. Tính đến đầu năm 2022, Nga có 370 ngân hàng.

Trong nỗ lực giải quyết tác động của các lệnh trừng phạt, Ngân hàng Trung ương Nga đã công bố các biện pháp hỗ trợ ngành ngân hàng và bảo vệ đồng rúp để đảm bảo ổn định tài chính. Cơ quan này cũng nới lỏng các yêu cầu quy định đối với ngành ngân hàng và yêu cầu các ngân hàng xem xét hoãn trả cổ tức và tiền thưởng cho các nhà quản lý.

Một số ngân hàng Nga trong diện bị phương Tây trừng phạt đã tìm cách xoa dịu nỗi lo sợ của khách hàng bằng cam kết rằng, các khoản tiền của khách hàng vẫn an toàn. "Ngành ngân hàng đã chuẩn bị cho các tình huống khác nhau: chúng tôi có đủ thanh khoản để đáp ứng nhu cầu và không có giới hạn nào đối với việc rút tiền mặt tại các máy ATM hoặc chi nhánh", Sberbank, VTB, Alfa-Bank và Otkritie nhấn mạnh trong một tuyên bố chung vào cuối tuần trước.

Sberbank, VTB, Alfa-Bank và Otkritie khẳng định: "Điều rất quan trọng đối với chúng tôi là hàng triệu gia đình Nga, bất kể ngân hàng nào phục vụ để họ luôn cảm thấy tin tưởng vào tương lai ngày hôm nay và luôn luôn biết rằng, tiền của họ được an toàn".

Riêng Tổ chức cho vay tư nhân Alfa-Bank cho biết các biện pháp trừng phạt chỉ cấm họ phát hành cổ phiếu, điều mà họ không có kế hoạch thực hiện. Trong khi đó, Alfa-Bank cho biết họ đang tiếp tục thực hiện các giao dịch xuyên biên giới thông qua hệ thống thanh toán SWIFT.

Liệu có cùng đường?

Loại Nga ra khỏi SWIFT giống như con dao hai lưỡi. Động thái này sẽ "gậy ông đập lưng ông", làm gián đoạn dòng chảy dầu và khí đốt mà các nước nhập từ Nga. Trong số này, EU đang phụ thuộc 40% lượng khí đốt tự nhiên nhập khẩu từ Nga.

Mặt khác, các ngân hàng châu Âu hiện là một trong những chủ nợ lớn nhất của Nga, chiếm phần lớn trong số 121 tỷ USD mà Nga nợ các ngân hàng nước ngoài, theo số liệu của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS). Việc loại Nga khỏi SWIFT sẽ đặt ra câu hỏi rằng, Moscow sẽ trả nợ nước ngoài như thế nào.

Chưa hết, phương Tây đã áp đặt một loạt lệnh trừng phạt, bao gồm cả việc đóng băng tài sản và cấm giao dịch với các ngân hàng do nhà nước Nga sở hữu.

Tuy nhiên, hiệu quả mà những biện pháp trừng phạt trên mang lại vẫn chưa rõ rệt. Chúng dường như không phát huy nhiều tác dụng trong việc ngăn chặn Nga leo thang các cuộc tấn công vào Ukraine.

Trong quá khứ, Nga từng bị trừng phạt kinh tế kể từ khi sáp nhập Crimea vào năm 2014, nhưng điều đó đã không ngăn được Tổng thống Nga Vladimir Putin tiến hành cuộc tấn công Ukraine.

Giới phân tích cho rằng, một khả năng mở ra là Nga có thể quay sang Trung Quốc để trao đổi thương mại, bỏ qua hoàn toàn mạng lưới giao dịch dựa trên đô la Mỹ.

Tuy nhiên, về khả năng Trung Quốc sẽ hỗ trợ tài chính cho Nga trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh châu Âu cùng áp lệnh trừng phạt, một quan chức cấp cao cấp giấu tên của chính quyền Mỹ nhận định: "Trung Quốc sẽ không đến giải cứu".

Vị này lý giải, Trung Quốc đang hạn chế một số ngân hàng của họ cấp tín dụng để tạo điều kiện mua các mặt hàng năng lượng từ Nga. "Điều này cho thấy, giống như những gì xảy ra trong nhiều năm qua, Trung Quốc có xu hướng tôn trọng các lệnh trừng phạt của Mỹ".

[music123]

EU loại 7 ngân hàng Nga khỏi SWIFT

Trần Hoàng Thứ tư, 2/3/2022

Liên minh châu Âu (EU) ngày 2/3 đã công bố danh sách các ngân hàng Nga bị loại khỏi SWIFT - hệ thống thanh toán tài chính toàn cầu - nhằm trừng phạt việc Nga tấn công Ukraine.


Các ngân hàng bị EU loại khỏi SWIFT gồm: VTB, Bank Otkritie, Novikombank, Promsvyazbank, Bank Rossiya, Sovcombank và VEB.

Trước đó, Reuters dẫn thông báo của Hội đồng châu Âu cho biết EU sẽ loại một số ngân hàng Nga khỏi SWIFT.

"Những ngân hàng chúng tôi đã liệt vào danh sách loại khỏi SWIFT có kết nối với chính phủ Nga và liên quan đến hoạt động tấn công Ukraine. Chúng tôi không cấm toàn bộ hệ thống ngân hàng", RT dẫn lời một quan chức EU cho hay.

Việc loại các ngân hàng trên sẽ hạn chế khả năng chuyển tiền của các ngân hàng này với các tổ chức tài chính khác trên toàn cầu.

"Kể từ ngày 12/3, (các ngân hàng) sẽ không được cung cấp dịch vụ thông tin tài chính chuyên biệt, được sử dụng để trao đổi dữ liệu tài chính", EU thông báo.




7 ngân hàng Nga bị EU loại khỏi SWIFT. Ảnh: Reuters.

Một quan chức EU ngày 2/3 cho biết Ủy ban châu Âu đang kiểm tra các giao dịch tiền điện tử được dùng để né các lệnh trừng phạt đối với Nga.

Lượng giao dịch giữa đồng rúp (RUB) và Bitcoin ngày 28/2 đã tăng lên mức cao nhất trong 9 tháng gần đây, sau khi giá trị RUB giảm mạnh do các lệnh trừng phạt, theo CoinDesk. Xu hướng tương tự cũng diễn ra ở giao dịch giữa RUB và Tether.

Trong khi đó, Sberbank và Gazprombank - những ngân hàng chuyên thanh toán các giao dịch dầu và khí đốt - vẫn chưa bị nhắm đến. Quan chức EU cho biết hai ngân hàng này sẽ nhận những lệnh trừng phạt khác.