5/10/24
TP HCMCuối chiều khi phố xá lên đèn, chiếc xe thơm bùi xôi ca dé vừa được đẩy ra góc đường, khách khứa đã xếp hàng đợi mua.
Chiếc xe nhỏ bằng gỗ nằm khiêm tốn trên vỉa hè rộng, phía trước một tiệm mỳ trên đường Trần Phú, quận 5, ngay sát ngã tư Nguyễn Tri Phương - Trần Phú.
Phía sau tủ kính xếp đầy ắp loại bánh ngọt, rau câu tươi ngon, đúng điệu món ăn đường phố của dân cư Sài thành.
Tối nào cũng như tối nào, chiếc xe đẩy quanh năm không ngơi khách. Người mua một, hai gói xôi. Người mua vài loại bánh. Trên các hội nhóm về ẩm thực đường phố Sài Gòn và cộng đồng người Hoa Chợ Lớn, tiệm ăn vặt này thường trực trong top các quán xá được gợi ý.
Ông Huệ Trung cho biết quán nhà ông không có tên nhưng đã quen thuộc với cư dân TP HCM, đặc biệt là cộng đồng người gốc Hoa, nhiều thập kỷ. Ông cùng anh chị em trong nhà làm xôi, làm bánh đem bán từ thời trẻ và 60 năm nay, chiếc xe của họ bền bỉ trụ tại một địa điểm.
Mỗi sáng sớm, họ chuẩn bị nguyên liệu để 9h bắt đầu nấu xôi, chế biến các loại bánh. Khoảng 5 rưỡi chiều, ông Trung cùng người thân đẩy xe từ nhà trên đường An Bình đến điểm bán cách nhà gần hai km. Quán đông, có lúc khách nườm nượp đậu xe; gia chủ thường trực ba, bốn người đứng bán mới xuể. Trong lúc đó, người ở nhà tiếp tục chế biến để đồ ăn có mới liên tục. Quán bán đến khoảng 11h khuya.
Được ưa chuộng nhất và làm nên thương hiệu cho quán là xôi ca dé. Xôi được giữ nóng hổi, hạt dẻo mịn, thơm mùi nếp. Ca dé vàng ruộm, nhuyễn mịn; mang vị bùi của trứng, sữa và dừa; không ngọt sắc.
Đây là món ăn khoái khẩu của người gốc Hoa khắp thế giới, thích hợp nhất cho bữa sáng và bữa xế. Tại TP HCM, món này hiện còn khá nhiều cửa tiệm mở bán. Dù vậy, chị Kiều (quận 5) cho hay chị giữ thói quen ăn ở xe đẩy trên đường Trần Phú đã nhiều năm, vì ca dé ở đây làm hợp khẩu vị, ngọt vừa phải; đồ ăn được bày biện sạch sẽ. Ảnh: Trang Hân
Người bán hàng bới xôi từ trong thau nhôm lớn rồi nén vào miếng lá chuối, quết lên trên lớp mỏng nước cốt dừa, phủ một muỗng ca dé rồi gói ghém và cố định bằng cây tăm, tạo thành gói xôi hình chóp xinh xắn. Mỗi ngày, quán bán được hơn 10 kg xôi.
Lần đầu nếm thử loại xôi ngọt này, bà Hân (quận Bình Thạnh) cảm thấy món ăn vừa miệng, có thể ăn hơn một gói. Anh Hiếu (quận 1) cho rằng giá 20.000 đồng có phần hơi cao với một phần xôi nhỏ như vậy, nhưng vị ngon của xôi xứng đáng 'gây nghiện'.
So với nhiều chỗ khác, ca dé của tiệm mịn màng hơn. Món ăn được hấp chín trong khoảng 15 phút từ hỗn hợp trứng, sữa, đường và cốt dừa.
'Ca dé' đọc phiên âm từ 'kaya' - tên của loại xốt trong tiếng địa phương của người Mã Lai. Theo tiếng Quảng Đông, từ này còn có nghĩa là thêm dừa, phù hợp việc trộn nước dừa khi chế biến.
Đây là nguyên liệu món tráng miệng quen thuộc của người Hoa. Theo dân Hoa kiều sang Việt Nam, ca dé trở nên phổ biến ở vùng Nam bộ, đặc biệt là tại khu vực Chợ Lớn (quận 5, 6, 8, 11) của TP HCM.
Nhiều người hảo ngọt thích chấm bánh mì với ca dé hoặc ăn bánh bao ca dé (còn gọi là bánh bao kim sa). Món bánh bò ca dé cũng rất nổi tiếng ở khu Chợ Lớn.
Ca dé hấp bằng khay lớn rồi được cắt thành từng miếng nhỏ. Ngoài ăn kèm xôi, món này cũng được bán riêng lẻ.
Ngoài món xôi ca dé 'thần thánh', xe hàng của nhà ông Huệ Trung còn bán thêm 9 loại bánh và rau câu làm món tráng miệng. Bánh khoai mỳ (trái) vàng ruộm, bùi vị khoai mỳ (miền Bắc gọi là củ sắn), cắn miếng bánh nghe lạo xạo dừa non.
Bánh da lợn bóng bẩy hút mắt, có lớp vỏ dai và dày, cắn ngập răng đậu xanh.
Để có được thứ bánh đậu xanh nhuyễn mịn, ngọt vừa, ăn không bị bứ, chủ quán trải qua nhiều công đoạn. Đậu xanh đêm ngâm rồi đãi vỏ, hấp chín, cán nhuyễn.
Trong các loại rau câu, ngon nhất là rau câu nhãn nhục với phần nhân bên trong ăm ắp long nhãn. Không chỉ là đồ ăn, long nhãn còn hay được dùng trong đông y nhờ tính bình và ấm; bổ tâm, tỳ; chữa bụng chướng, khó tiêu; dưỡng huyết, an thần...
Rau câu củ năng cắn vào nghe giòn mát. Loại củ này tốt cho đường ruột và tim mạch. Rau câu trứng vàng ươm bắt mắt, nhưng không có vị rõ ràng, thiếu sự bùi béo.
Quán còn có rau câu cacao, rau câu dừa, rau câu trà xanh. Tất cả bánh và rau câu được làm mới hàng ngày, bán đồng giá 6.000 đồng một miếng.
Bài - ảnh: Phong Kiều
