Tin Tức Văn Nghệ Thời Sự Hải Ngoại

[music123]

CA SĨ LỆ THU TỪNG LÀM TÀI TỬ ĐÓNG PHIM DƯỚI ỐNG KÍNH ĐẠO DIỄN LÊ HOÀNG HOA / TRƯỚC KHI NỔI TIẾNG LÀM CA SĨ


(Bài: Trần Quốc Bảo)


Ngày 31 tháng 7 năm 2021 này sẽ là ngày giỗ tưởng niệm 9 năm của đạo diễn Lê Hoàng Hoa cũng là người mà cách đây nửa thế kỷ trước đã dự định lăng-xê Lệ Thu lên hàng diễn viên tài tử. Lúc đó, Lệ Thu vừa bắt đầu rời Bồng Lai khoảng năm 1960, rồi sang Trúc Lâm Trà Thất cộng tác được 2 năm.

Trong thời gian này, Lệ Thu đã xuất hiện trong cuốn phim Hương Bình Lưu Luyến do chính Lê Hoàng Hoa cầm máy quay. Thuở ấy, nét đẹp và lối đóng dễ thương của Lệ Thu đã tạo được tiếng khen từ người xem. Những lời này tới tai Giám đốc hãng An Pha, Ông Thái Thúc Nha đã cho người mời cô đến test thử vai.

Chuyện thực hư ra sao, mời bạn đọc một bản tin ngắn đăng trong Sổ Tay Điện Ảnh đăng trên báo Điện Ảnh số 252 phát hành ngày 9 tháng 2 năm 1963 sẽ rõ: “Lệ Thu, một giọng ca mới mẻ và độc đáo của các trà thất ở Saigon, đã được Điện Ảnh giới thiệu trên số 249.

Mới đây hay tin ông Thái Thúc Nha, giám đốc hãng An Pha, sau khi thành công với phim Mưa Rừng, và mặc dầu đang thực hiện Ảo Ảnh cũng đã chuẩn bị đưa Cô Giáo Hạnh được quay bằng phim màu, màn ảnh scope. Ông Nha đã liên lạc với nữ ca sĩ Lệ Thu để mời thử test nếu hợp sẽ ký hợp đồng để Lệ Thu đóng một vai quan trọng trong phim nói trên. Về thành phần diễn viên, Ông Nha cho biết An Pha phim chủ trương khám phá, đào tạo những mầm non và những tài năng chưa ló dạng để đem lại cho phim ảnh Việt một bộ mặt mới trẻ trung”.

Có người cho rằng, nếu Lệ Thu ngày đó đừng sớm nổi tiếng với con đường ca hát, thì biết đâu bao nhiêu năm qua, người yêu điện ảnh VN đã có khá nhiều những cuốn phim có Lệ Thu diễn xuất..



Trần Quốc Bảo

[music123]

Nguyện vọng suốt một đời đi hát của danh ca Lệ Thu

1/17/21

Lần đầu tiên nữ danh ca Lệ Thu trở về Việt Nam để trình diễn cho khán giả quê hương là vào năm 2007. Nhưng không phải thực hiện những chương trình ca nhạc hoành tráng như một số ca sỹ khác mà Lệ Thu lại chọn Nhạc viện TPHCM để thực hiện giấc mơ của mình - được hát với dàn nhạc thính phòng.



Trò chuyện với người viết thời điểm đó, nữ ca sỹ cho biết suối cuộc đời đi hát, nữ danh ca chỉ mơ có một lần được hát với dàn nhạc thính phòng. Chương trình của Lệ Thu tại Nhạc viện TPHCM có tên Live in Concert, các ca khúc trong chương trình đều là nhưng ca khúc quen thuộc, từng mang lại thành công cho Lệ Thu trước đây như Bóng chiều tà, Đêm đông, Thu hát cho người, 10 năm tình cũ... nhưng Lệ Thu hát lại với phong cách mới, lối hát acoustic trong không gian sân khấu giản dị, cùng dàn nhạc thích phòng đã làm đẹp thêm cho giọng hát của Lệ Thu. Mấy chương trình Lệ Thu - live in concert, khán phòng Nhạc viện TPHCM đều không còn chỗ trống.




Lệ Thu ngày xưa qua tay máy của nhiếp ảnh gia Đinh Tiến Mậu .

Lệ Thu cũng thừa nhận một trong những thuận lợi khi trở về hát trên quê hương là khán giả vẫn nhớ tới giọng ca của Lệ Thu của ngày xưa, một Lệ Thu đã từng “đóng đinh” với những ca khúc bất hủ của những Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Từ Công Phụng, Trường Sa, Cung Tiến, Ngô Thụy Miên… nên khi thực hiện các đêm nhạc, nhà tổ chức luôn yêu cầu hát lại những ca khúc vang bóng một thời.

“Dù qua thời gian, giọng hát của tôi đã có những thay đổi nhưng khi hát lại những ca khúc đó, khán giả vẫn yêu thích nên tôi ít có cơ hội được thể hiện những ca khúc mới” - Lệ Thu từng nói.



Ca sỹ Lệ Thu.

Kể từ năm 2007, Lệ Thu đã về Việt Nam nhiều lần, nữ danh ca tham gia nhiều show ca nhạc tại TPHCM, Hà Nội. Cố danh ca Lệ Thu từng nói: “Âm nhạc là cái nghiệp của tôi. Cái nghiệp nặng quá, chưa cho phép tôi ngưng. Khi nào khán giả bảo thôi thì tôi sẽ ngưng. Nhưng khán giả vẫn chào đón tôi với tất cả sự nồng nhiệt và chân thành, tôi vẫn hát! ".

TRỌNG THỊNH

[music123]

NƯỚC MẮT MÙA THU

Một buổi chiều của năm 1979, mưa bỗng rơi nặng hạt trên vùng Thị Nghè của nhà người bác.

Chỉ nhớ mẹ sai đạp xe tới đây để trao cho hai bác chai thuốc gì đó, chưa kịp về thì mưa lớn, sấm sét rầm trời, mưa đổ xuống như tát nước.

Các anh chị đều đi học đi làm cả, bác trai rủ đứa cháu lên lầu 4, pha bình trà nóng để 2 bác cháu nhâm nhi bánh đậu xanh uống trà chờ mưa tạnh.

Lần đầu tiên được lên đây.

Nguyên vùng có nhà bác cao tầng nhất.

Ngó ra chung quanh chỉ thấy con kinh Thị nghè đen ngòm phía bên dưới cùng toàn những ... nóc nhà. Gió lồng lộng thổi vào từ tứ phía.

Căn phòng rộng thênh thang, trang trí trang nhã.

Giữa phòng là một bộ xa-lông êm ái, lịch sự.

3 bên vách tường là những chiếc kệ, bên trên xếp đầy những sách truyện cùng với những hộp vuông đựng băng magnetophone.

Có lẽ đây là phòng giải trí thư giãn của bác cùng gia đình!

Làm gì có chuyện gì để nói với thằng cháu nhỏ tuổi, bác trai đứng lên bước tới chiếc máy magnetophone đồ sộ, bấm nút.
Hai lõi băng nhựa để sẵn trong máy quay quay, rồi một dòng nhạc êm ái phát ra từ những chiếc loa đặt đứng sát tường.
"Tiếng hát bay trên hàng phố bâng khuâng, chiều đong đưa những bước chân đau mòn..." ("Xin Còn Gọi Tên Nhau"- Trường Sa).

Giọng người ca sĩ nữ nào đó mới hát ra câu đầu đã nghe thấy muôn phần quyến rũ, giọng thổ rất trầm lại dầy cui nhưng trong trẻo, dạt dào đầy tình cảm. Giọng hát tuyệt vời quá thằng cháu nổi da gà...

Bác trai ngả đầu hẳn vào lưng ghế xa-lông ra điều thoải mái lắm, mắt lim dim chìm đắm vào dòng nhạc.

Bên ngoài mưa vẫn nặng hạt, sinh hoạt của khu phố bên dưới có lẽ cũng đã dừng lại.

Bên trên lầu 4, miếng bánh đậu xanh bùi bùi béo béo, ngụm trà đăng đắng thơm thơm mùi hoa lài tê tê trên lưỡi. Tiếng hát êm êm âm ấm, ngọt ngào của người nữ ca sĩ như rót mật vào lòng, tràn lan tới từng ngóc ngách của căn phòng rồi lãng đãng lan ra cả bên ngoài, hoà lẫn vào chiều mưa ướt át sấm rền...

"Chiều buồn nhẹ xuống đời người tình tìm đến, người thấy run run trong chiều phai..." ("Dạ Khúc", lời: Phạm Duy).

Trước giờ có để ý đến nhạc nhùng chi đâu, nhưng buổi chiều hôm đó thằng cháu như bị hớp hồn bởi giọng hát ma mị, da diết tuyệt vời ấy.

Và đó cũng là lần đầu tiên nó được thưởng thức & biết đến giọng hát sang cả của một người nữ danh ca của Sài gòn trước 75 mang tên "Lệ Thu". Cái tên có chút gì đó buồn buồn như một lần chờ mưa tạnh!

(Và về sau thằng cháu được biết luôn là những chiều mưa sập sùi sấm nổ của Thị Nghè là những dịp duy nhất để bác trai có thể mở to những cuốn tape "nhạc vàng uỷ mị phản động" mà bác rất quí, để dòng nhạc êm như mơ đưa bác trở về một Sài gòn thân yêu của ngày nào mà không sợ công an khu vực nghe thấy bắt gặp mà ập vào bắt!)

Thế rồi năm 1981 thằng cháu qua được tới Mỹ. Một lần nghe người bạn của ông anh hăm hở cho hay "tiếng hát vàng ròng Lệ Thu" cũng mới đặt chân tới Hoa Kỳ từ trại tỵ nạn bên Mã Lai và cũng đang ở miền Nam California nơi nó ở.
"Ôi hay quá!" nó nghĩ & chỉ có thế thôi mà cứ thấy vui mãi trong lòng...

3 năm sau khi vừa đi học vừa bắt đầu đi làm, có chút tiền rủng rỉnh, mua được cái máy nghe băng cassette cầm tay, thằng cháu bắt đầu đi kiếm mua & sưu tầm những cuốn băng nhạc Việt. Và cuốn băng đầu tiên nó rình, tìm mua cho bằng được là cuốn "Như Cánh Vạc Bay" với 2 tiếng hát thần tượng Lệ Thu - Khánh Ly. Và đây cũng là lần đầu tiên nhờ cái hình bìa băng mà nó nối được dung nhan vào với giọng hát của người nữ ca sĩ thuở nào của chiều mưa ở Thị Nghè.
Ôi nó nghe cho tới nhão nát cuộn cassette tape ấy luôn...

Thế rồi cũng chập chững hát hò, gia nhập ban nhạc.

Chẳng biết thế nào mà một ngày nó lại lọt được vào làng văn nghệ hải ngoại, bắt đầu được mời đi những shows nhạc lớn nhỏ, bắt đầu tận mặt gặp được những thần tượng bằng xương bằng thịt ở cùng trong show.

Và giữa thập niên 90, một lần nhìn thấy bích chương quảng cáo cho một show nhạc lớn ở Denver có tên "Lệ Thu" nó bỗng run lên bần bật vì háo hức trộn lẫn hồi hộp.

Hậu trường của show ở Denver chỉ có mỗi một phòng thay đồ chung cho tất cả ca sĩ trong show, có nữ ca sĩ Lệ Thu đang ngồi bên trong chờ phiên.

Hát xong xuống, nó hồi hộp không dám vào mà cứ đứng luẩn quẩn bên ngoài cửa phòng.

Có lẽ vì cứ thấy bóng ai đó thập thò mà nữ ca sĩ Lệ Thu đã bước ra để ngó.

- "Ơ, Don Hồ phải không? Sao không vào phòng ngồi mà đứng ngoài này thế, lạnh bịnh chết. Đi vào đi em, bên trong này có sưởi, ấm lắm!"

- "Dạ!"

Trong phòng chỉ có vài cái ghế, nhấc cái valise nhỏ đang để trên ghế bỏ xuống đất, với giọng ấm áp cô đẩy cái ghế qua & bảo:

- "Này, lấy cái ghế này mà ngồi đi em."

- "Dạ..." ấp úng nó chỉ nói được có thế, nhưng trong lòng đầy cảm kích.

Cô ngồi ghế đọc cuốn sách gì đó.

Nó ngồi bên này liên tưởng tới giọng hát trầm buồn của cô trong buổi chiều mưa lạnh cùng người bác với thú vui nhỏ nhoi "chờ trời sấm sét mưa to được mở nhạc lớn để nghe giọng Lệ Thu cho đã"...

Trong quãng thời gian hơn 30 năm đi shows, nó còn được nhiều lần đi chung với cô Lệ Thu.

Cô tương đối ít nói hơn những người ca sĩ khác nhưng rất lịch thiệp, vui vẻ & hoà đồng.

Một lần trong một show hát cho một ngôi chùa ở một tiểu bang nhỏ, chỉ có mỗi 2 người ca sĩ mà thôi. Nó bị cảm khan giọng. Thấy nó lo lắng sẽ không làm tròn được nhiệm vụ, cô bảo:

- "Cái thằng nhỏ này lo gì mà lo lắm thế? Có chị Lệ Thu của em ở đây mà. Em hát được bao nhiêu thì cứ hát. Thấy không hát nổi nữa, em cứ đi vào, chị sẽ bao hết cho phần còn lại."

Và quả thật, buổi hát đêm đó cô đã bao coi như gần hết cả show vì nó chỉ hát được đúng 3 bài nhạc vui vui để lấp liếm cái giọng vịt đực tiếng còn tiếng mất.

Thế rồi bao nhiêu năm trôi qua, một ngày trận dịch Vũ Hán tràn lan trên xứ Mỹ, thật không may mắn cô Lệ Thu bị ...trúng dịch. Lúc nghe được tin cô nằm trong bệnh viện tim nó thắt lại!

Bệnh viện thời buổi này đâu có cho ai vào thăm, nhất là thăm những bịnh nhân bị Covid 19! Nó ở nhà cùng chung với bao người chắp tay góp lời cầu nguyện cho cô có đủ sức khoẻ cùng nghị lực để chống chọi lại với căn bịnh.
Nhưng rồi những lời cầu nguyện như chẳng được đáp, cô đã ... không qua khỏi!

"Nước mắt mùa Thu khóc ai trong chiều, hàng cây trút lá nghĩa trang đìu hiu..." (Nước Mắt Mùa Thu - Phạm Duy)
Nữ danh ca Lệ Thu cuối cùng rồi đã lìa bỏ dương thế lúc 7h đêm thứ sáu 15 tháng giêng năm 2021, khi nó vừa mệt nhoài quay xong một chương trình video.

Nhận được lời nhắn từ cô bạn mà nó không muốn tin vì mới tuần trước người ta đã loan tin cô mất một lần rồi.
Ngày mùa đông mà miền Nam Cali bỗng dưng trở nóng bất thường.
Chạy ngang công viên có vòi nước bị bể tránh không kịp, những tia nước tưới cỏ hất văng lên mặt kiếng xe kêu rào rào như trận mưa ngày nào ở Thị Nghè. Bỗng có cảm tưởng đâu đây tiếng hát rền rền da diết của cô Lệ Thu bồng bềnh nhẹ bay trên phố xá.
"Từng chiếc từng chiếc lệ khô vàng héo..." Chẳng biết có giọt nước từ đâu đi lạc bắn vào, đậu trên khoé mắt, long lanh...

Vĩnh biệt "chị" Lệ Thu.

Thế là từ nay cô cháu - chị em mình sẽ mãi mãi ... chẳng còn được thấy nhau!!!

Don Hồ
Chủ nhật 17 tháng giêng, 2021
NGUỒN:
https://www.facebook.com/DonHoSi.../pos ... 9222572138...

[music123]

Danh ca Lệ Thu và mối duyên với các nhạc sỹ lớn

1/17/21

Phạm Duy viết “Nước mắt mùa thu” bằng cảm hứng từ nghệ danh Lệ Thu. Nghe nói, cũng từ nghệ danh đượm mùi thi ca này, Trịnh Công Sơn đã viết “Chiếc lá thu phai” . Không chỉ lọt mắt xanh Phạm Duy, Trịnh Công Sơn, Lệ Thu còn là lựa chọn hàng đầu trong những sáng tác của nhạc sỹ Trường Sa, tác giả của nhiều tình khúc nổi tiếng: “Mùa thu trong mưa”, “Xin còn gọi tên nhau”…

Trong Thúy Nga Paris 70, khi hát lại “Xin còn gọi tên nhau” của Trường Sa, danh ca đã chia sẻ rằng: “Xin còn gọi tên nhau” không phải nhạc phẩm đầu tiên nhạc sỹ Trường Sa gửi gắm ở giọng ca Lệ Thu.

Bài hát đầu tiên, Trường Sa nhắm tới Lệ Thu chính là “Mùa thu trong mưa”:

“Chiều mưa không có em
Bờ đá công viên âm thầm
Chiều mưa không có em
Giăng mắc mây không buồn trôi…”.

“Anh Trường Sa có đến nhà và giao cho Thu bài đó. Bởi vì Hãng đĩa Việt Nam lúc đó thâu bài đó. Anh tập cho Thu bài đó. Rồi sau khi đã thâu băng xong, mọi người đón nhận nồng nhiệt”, Lệ Thu kể. Chính sự kết hợp Trường Sa- Lệ Thu được cổ vũ nhiệt tình nên mỗi khi sinh nở tác phẩm mới, Trường Sa đều tìm đến Lệ Thu để bà hát đầu tiên: “Thu còn nhớ sau đó là những bài như “Rồi mai tôi đưa em”, “Một mai em đi”, “Xin còn gọi tên nhau” và v.v”.



Lệ Thu trên sân khấu Thúy Nga, chia sẻ về kỷ niệm với tác giả "Xin còn gọi tên nhau"


Tại thời điểm ấy, Lệ Thu đang là tiếng hát đình đám bậc nhất Sài Gòn. Vì vậy, không chỉ riêng Trường Sa, rất nhiều nhạc sỹ muốn được Lệ Thu hát ca khúc của mình. Nói về thời “tột đỉnh vinh quang” Lệ Thu từng hài hước ví: “Lúc đó, Thu là “chột trong đám mù”. Dù nhiều nhạc sỹ muốn gửi gắm đứa con tinh thần của họ, song không phải lúc nào cũng nhận được cái gật đầu của Lệ Thu. Bà có nguyên tắc của mình: “Tiêu chuẩn của Thu chọn là thế này. Trước hết, Thu đọc lời. Sau đó Thu dạo nhạc để nghe nhạc ra làm sao, có hợp với mình không”.

Danh ca khẳng định không phải những bài không hợp với bà có nghĩa là không hay. Song bà buộc phải lựa chọn: “Bởi vì người hát khi cảm thấy thích thú, để hết tâm hồn mình vào bài hát, mình thích thì khán giả mới thích được”.



Danh ca Lệ Thu ngày trẻ (Ảnh: Internet)

Quay trở lại với nhạc sỹ “Xin còn gọi tên nhau”. Khi Lệ Thu ra hải ngoại thì bà vẫn gặp lại nhạc sỹ Trường Sa. Bà kể, một lần nhạc sỹ Trường Sa từ Canada sang quận Cam (Mỹ) chơi: “Thu có gặp lại anh trong một tiệm phở ngon lắm. Đó là tiệm phở Nguyễn Huệ. Thu gặp lại anh, anh cũng mừng lắm, anh có giao cho Thu một số bài mới. Thật ra, ít lắm, không nhiều nên Thu để dành đó, để có dịp Thu sẽ thâu cuốn băng khác nữa”.

Nhạc sỹ Trường Sa cũng từng bày tỏ tình cảm ngưỡng mộ, quí mến giọng ca vàng của Lệ Thu: “Chúng tôi quen biết nhau từ bài Mùa thu trong mưa. Sau khi bài được thâu đĩa với tiếng hát Lệ Thu, tôi đã bàng hoàng xúc động trước giọng ca này, và tôi đã ao ước sẽ tiếp tục viết cho giọng hát Lệ Thu. Tôi đã thực hiện điều ước này bằng ca khúc Xin còn gọi tên nhau, Rồi mai tôi đưa em… tiếp theo nữa là Sầu muộn, Còn mãi xa người, Một mai em đi, Nụ cười tím, Như hoa rồi tàn… (…)

Trong thâm tâm, tôi không bao giờ quên sự nhiệt tình của Lệ Thu và để đáp lại sự nhiệt tình đó, từ lâu tôi đã đồng ý cho Lệ Thu sử dụng bài nào cô ấy muốn mà không bị ràng buộc điều kiện nào. Tôi quí Lệ Thu bằng tấm chân tình nghệ sỹ thật chính đáng và trong sáng, trước sau như một…”. “Xin còn gọi tên nhau” là nhạc phẩm “đo ni đóng giày” cho Lệ Thu, trong lời ca cũng thể hiện tình cảm của nhạc sỹ với giọng ca mình yêu mến:

“Chợt nghe mùa thu bay trên trời không
Còn ai giữa mênh mông đời mình
Nỗi đau mù lấp trên tuổi xanh”.



Lệ Thu tên thật là Bùi Thị Oanh. Bà tự đặt nghệ danh cho mình. "Lệ" vừa là nước mắt nhưng còn có ý nghĩa mỹ lệ, "một mùa thu rất đẹp", danh ca từng giải thích ý nghĩa nghệ danh như vậy. (Ảnh: Internet)

Cũng trong dịp hát lại nhạc phẩm của Trường Sa trên sân khấu Thúy Nga, danh ca chia sẻ một đặc điểm trong tính cách mình: “Thu vốn nhát”. Giao lưu với khán giả dăm, bảy phút trên sân khấu với nữ danh ca đã là “liều mình lắm rồi”.

Trước khi lìa xa nhân thế, Lệ Thu đã kịp tham gia chương trình ca nhạc cuối cùng do Thúy Nga thực hiện, mang tên “Music Box”. Theo tiết lộ của bà chủ Thúy Nga, hôm ấy Lệ Thu rất mạnh khỏe và vui tươi “trong lúc chờ đợi set up cảnh trí cho Music Box thì cô thiếp đi trên sofa, mình vội mời cô vào phòng riêng để nghỉ. Cô nói “cô có thói quen ngủ trưa, khi nào xong cháu kêu cô dậy thu hình”. Đến nay “Music Box” có sự tham gia của Lệ Thu chưa kịp phát hành thì nữ danh ca đã an giấc ngàn thu: “Nước mắt mùa thu khóc ai trong chiều”.



Lệ Thu và bà chủ Thúy Nga trong chương trình ca nhạc cuối cùng của nữ danh ca

ĐÀO NGUYÊN