Phương Linh Thứ ba, 25/3/2025
Thái độ với châu Âu, kế hoạch quân sự đã bị rò rỉ sau sự cố của Nhà Trắng, khiến nhiều chính trị gia đảng Dân chủ kêu gọi điều tra việc tiết lộ thông tin tuyệt mật cho nhà báo.
Ngày 24/3, Tổng biên tập tờ The Atlantic, Jeffrey Goldberg tiết lộ rằng ông vô tình được thêm vào một nhóm chat bí mật trên ứng dụng Signal mang tên "Houthi PC small group" vào ngày 13/3. Nhóm này bao gồm nhiều quan chức cấp cao Mỹ, thảo luận về kế hoạch tấn công lực lượng Houthi ở Yemen, diễn ra 2 ngày sau đó.
Trong nhóm chat, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz đã giao nhiệm vụ cho cấp phó Alex Wong thành lập một "đội mãnh hổ" nhằm điều phối chiến dịch. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth thậm chí còn chia sẻ các thông tin quan trọng về cuộc không kích, bao gồm mục tiêu, loại vũ khí Mỹ sử dụng và trình tự tấn công.
Goldberg không công bố nội dung chi tiết của các tin nhắn nhưng nhấn mạnh rằng việc Nhà Trắng sử dụng Signal để thảo luận kế hoạch quân sự là hành động "liều lĩnh đến kinh ngạc".
Nhóm chat mật có nhiều quan chức cao cấp như Phó tổng thống JD Vance, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth và Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz. Ảnh: Reuters.
“Chán ghét Châu Âu”
Theo các ảnh chụp màn hình tin nhắn do The Atlantic công bố, các quan chức trong nhóm trò chuyện đã tranh luận gay gắt về việc Mỹ có nên tiến hành cuộc không kích vào lực lượng Houthi ở Yemen hay không.
Theo Goldberg, nhóm trò chuyện còn có Phó tổng thống JD Vance và tài khoản "S M", có thể là cố vấn Stephen Miller của Tổng thống Trump.
Tại một thời điểm, Phó tổng thống JD Vance tỏ ra hoài nghi về việc Mỹ phải hỗ trợ các đồng minh châu Âu - những nước chịu ảnh hưởng nặng nề hơn từ cuộc khủng hoảng vận tải biển trong khu vực.
"@PeteHegseth, nếu anh nghĩ chúng ta nên làm thì cứ làm đi", một tài khoản được cho là của Vance viết. "Nhưng tôi ghét việc phải tiếp tục giải cứu châu Âu lần nữa".
Sau đó, Vance nhấn mạnh: "Hãy chắc chắn rằng thông điệp của chúng ta phải thật chặt chẽ".
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth được cho là đã đáp lại: "Phó tổng thống, tôi hoàn toàn đồng tình với sự chán ghét của anh đối với lối sống ăn bám của châu Âu. Thật ĐÁNG XẤU HỔ"
Ông Waltz và ông Hegseth đều gửi tin nhắn cho rằng chỉ có Washington đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ. Tài khoản "S M" cho biết "nếu Mỹ khôi phục thành công tự do đi lại với chi phí lớn thì cần phải thu được thêm lợi ích kinh tế để đổi lại", theo AFP.
Bên cạnh đó, Vance cũng bày tỏ lo ngại về thời điểm diễn ra cuộc không kích, cho rằng có lý do chính đáng để trì hoãn kế hoạch thêm một tháng.
"Tôi không chắc Tổng thống có nhận thức được rằng điều này hoàn toàn mâu thuẫn với thông điệp của ông ấy về châu Âu lúc này hay không", Vance viết, đồng thời cảnh báo nguy cơ giá dầu có thể tăng vọt từ mức trung bình đến nghiêm trọng. Tuy nhiên, cuối cùng, ông tuyên bố sẽ tuân theo quyết định chung của nhóm.
Đống đổ nát của một ngôi nhà bị trúng không kích của Mỹ tại Saada, Yemen, ngày 16/3. Ảnh: Reuters.
Hiện tại, các bên liên quan như Chính phủ Yemen, Iran (đồng minh của Houthi) và Liên minh châu Âu vẫn chưa đưa ra bình luận về vụ rò rỉ này.
“Kênh mật” của Washington
Ứng dụng Signal, do Moxie Marlinspike sáng lập, từng là công cụ liên lạc bí mật của các nhà hoạt động quan tâm đến quyền riêng tư. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nó đã trở thành mạng lưới trao đổi "thầm lặng" giữa các quan chức Washington.
Signal không sử dụng mã hóa của chính phủ Mỹ và không được lưu trữ trên các máy chủ chính phủ, làm dấy lên những lo ngại về bảo mật và tuân thủ pháp lý.
Theo luật pháp Mỹ, việc làm rò rỉ, sử dụng sai hoặc lạm dụng thông tin mật có thể cấu thành tội phạm, mặc dù vẫn chưa rõ liệu các quy định này có bị vi phạm trong vụ việc lần này hay không. Một vấn đề khác cũng được đặt ra là việc các tin nhắn bị cài đặt tự động biến mất trên ứng dụng Signal - động thái có thể vi phạm luật lưu trữ hồ sơ liên bang.
Khi chính quyền Trump đang ráo riết truy lùng các vụ rò rỉ thông tin, Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard đã đăng trên nền tảng X (trước đây là Twitter) vào ngày 14/3 rằng bất kỳ hành vi rò rỉ thông tin mật nào cũng là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm minh.
Vào ngày 26/3, Gabbard sẽ phải ra điều trần trước Ủy ban Tình báo Thượng viện về các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Mỹ.
Làn sóng chỉ trích
Các nghị sĩ Đảng Dân chủ đã gọi việc sử dụng Signal để thảo luận về các vấn đề an ninh quốc gia là trái pháp luật và yêu cầu mở cuộc điều tra toàn diện.
"Đây là một trong những vụ rò rỉ tình báo quân sự gây sốc nhất mà tôi từng biết trong một thời gian rất dài", Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố.
“Tôi kêu gọi đảng Cộng hòa thực hiện cuộc điều tra đầy đủ về cách thức vụ việc xảy ra, những thiệt hại cũng như biện pháp để tránh các sự vụ tương tự tái diễn trong tương lai”, ông Schumer nói. Ông cũng cho biết sẽ đề nghị Lãnh đạo phe đa số John Thune mở cuộc điều tra.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer sẽ đề nghị mở cuộc điều tra về vụ việc. Ảnh: Reuters.
Thune – một nghị sĩ Cộng hòa từ bang South Dakota – cũng bày tỏ lo ngại: "Chúng tôi mới phát hiện ra vụ việc này, nhưng rõ ràng là chúng tôi phải điều tra kỹ lưỡng để tìm ra chuyện gì đã xảy ra. Chúng tôi sẽ có kế hoạch xử lý".
Dù vậy, Nhà Trắng chưa có dấu hiệu sẽ thay đổi nhân sự sau vụ rò rỉ. "Tổng thống Trump vẫn hoàn toàn tin tưởng vào đội ngũ an ninh quốc gia của mình, bao gồm cả Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz", Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định với Reuters.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Elizabeth Warren lên án mạnh mẽ việc các quan chức Nhà Trắng thảo luận về các vấn đề an ninh quốc gia tuyệt mật trên ứng dụng Signal, gọi đây là "hành động trắng trợn vi phạm pháp luật và nguy hiểm đến mức khó tin".
Cùng quan điểm, Thượng nghị sĩ Chris Coons cho rằng: "Tất cả quan chức chính phủ có mặt trong nhóm trò chuyện này – dù vô tình hay cố ý – đều đã phạm tội. Trong hoàn cảnh bình thường, việc này có thể dẫn đến án tù”.
Trong khi đó, hạ nghị sĩ Dân chủ Pat Ryan cảnh báo nếu phe Cộng hòa ở Hạ viện Mỹ không đưa ra hành động về vụ việc trên, bản thân ông sẽ tự làm điều này ngay lập tức.
