Tin Tức Văn Nghệ Thời Sự Hải Ngoại

Ukraine đắng ngắt vì Nga chiếm được mỏ lithium lớn nhất

N (Theo UP, Strana)

Thứ bảy, ngày 28/06/2025

Nga đã chiếm mỏ lithium thứ hai trong số bốn mỏ ở Ukraine, nằm tại Shevchenko, tỉnh Donetsk – mỏ được đánh giá là tiềm năng nhất - theo tờ Le Figaro.



Quân đội Nga đã chiếm được làng Shevchenko ở vùng Donetsk, gần đó có một mỏ quặng lithium với một trong những trữ lượng lớn nhất ở Đông Âu - theo báo Pháp Le Figaro.

"Bằng cách chiếm được ngôi làng có vẻ không có gì nổi bật này, nằm cách Velyka Novoselka hơn 10 km, quân đội Nga đã tiếp cận được một trong những mỏ lithium triển vọng nhất ở Ukraine" - tờ báo viết.

Tuy nhiên bản đồ của nhóm DeepState hiện mới xác nhận Nga chiếm phần lớn khu vực này.

Mỏ lithium ở đây được phát hiện từ thời Liên Xô vào năm 1982 và có diện tích 40 ha, thực tế nó đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga trong vài ngày qua, do vị trí của nó nằm ở vùng ngoại ô phía đông khu dân cư.

Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Ukraine, tổng trữ lượng lithium tại Ukraine ước tính khoảng 500.000 tấn, nhiều hơn cả Bồ Đào Nha – quốc gia hiện đang sở hữu các mỏ lithium lớn nhất châu Âu.

Tuy nhiên, cả bốn mỏ lithium được biết đến tại Ukraine hiện đều chưa được khai thác. Hai mỏ trong số đó (Polokhovske và Dobra) nằm ở tỉnh Kirovohrad, còn hai mỏ còn lại – Shevchenko và Kruta Balka (tỉnh Zaporizhzhia) – đã bị Nga chiếm giữ.

Đáng chú ý, mỏ ở Shevchenko được coi là có tiềm năng lớn nhất, bởi vì chỉ tại đây mới có loại “spodumene giàu khoáng chất”, giúp việc khai thác lithium dễ dàng hơn so với khai thác từ petalite.

Trước đó, truyền thông từng đưa tin rằng Ukraine đã bắt đầu chuẩn bị tổ chức đấu thầu khai thác mỏ lithium lớn nhất đất nước – mỏ Dobra ở tỉnh Kirovohrad.

Lithium là một trong những kim loại có giá tăng vọt trong những năm gần đây vì nó trở thành thành phần chính trong sản xuất pin cho xe điện.

Ngoài ra, lithium còn được sử dụng trong sản xuất đồ điện tử, cũng như trong gốm thủy tinh, hợp kim hàng không và để lưu trữ năng lượng.

Năm 2022, giá lithium lập kỷ lục hơn 80.000 USD một tấn. Tính đến ngày 27/6 năm 2025, giá một tấn lithium tại Trung Quốc là 8.500 USD.

Mỏ lithium Ukraine đổi chủ: Nga nắm cơ hội vàng, thỏa thuận Mỹ-Kiev lung lay

Thứ Bảy, 28/06/2025


Việc Nga giành quyền kiểm soát một mỏ lithium quan trọng của Ukraine gần làng Shevchenko trong tuần này đang mang đến cơ hội vàng cho Moscow đồng thời đặt ra thách thức đáng kể đối với thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Kiev.


Thỏa thuận khoáng sản Mỹ-Ukraine được ký kết sau các cuộc đàm phán căng thẳng, thiết lập một quỹ đầu tư chung cho công cuộc tái thiết Ukraine, với một phần vốn trích từ doanh thu tài nguyên thiên nhiên của nước này.



Ukraine sở hữu trữ lượng lớn các loại tài nguyên quan trọng. Ảnh: FT

Thỏa thuận khoáng sản Mỹ-Ukraine lung lay


Theo giới phân tích, việc Nga chiếm giữ mỏ lithium - một loại khoáng sản quan trọng đối với cả nền kinh tế và an ninh quốc gia Mỹ - không chỉ trao cho Moscow tài sản kinh tế có giá trị mà còn trực tiếp làm suy yếu tính khả thi của thỏa thuận khoáng sản mà Ukraine hy vọng sẽ giúp đảm bảo sự hỗ trợ lâu dài của Mỹ trong suốt cuộc xung đột. Điều này cũng làm nổi bật một vấn đề cốt lõi: Moscow càng chiếm được nhiều lãnh thổ thì Kiev càng có ít tài nguyên để cung cấp cho Washington.

New York Times trích dẫn bản đồ chiến trường từ Deep State Map cho biết, mỏ lithium mà Nga chiếm được nằm ở vùng Donetsk của Ukraine, gần ngôi làng Shevchenko. Vụ việc diễn ra trong khuôn khổ cuộc tấn công mùa hè của Nga tại Donetsk.

Mặc dù tương đối nhỏ, chỉ khoảng 40 héc ta nhưng các nhà phân tích trong ngành đây là một trong những mỏ có giá trị nhất của Ukraine vì có hàm lượng lithium phong phú - loại khoáng chất thiết yếu để sản xuất các công nghệ tiên tiến như pin điện. Mỹ cho rằng, lithium là yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia của quốc gia này.

Theo New York Times, đây là mỏ lithium đầu tiên “rơi vào tay Nga” kể từ khi thỏa thuận khoáng sản giữa Ukraine và Mỹ được ký kết. Điều này gây ra vấn đề lớn cho Ukraine: Ngoài việc mất đất đai và tài nguyên, họ còn khó đáp ứng các điều khoản trong thỏa thuận với Mỹ và có khả năng mất sự đảm bảo an ninh cần thiết.

“Nếu quân đội Nga tiến xa hơn, chiếm được ngày càng nhiều lãnh thổ, họ sẽ kiểm soát ngày càng nhiều mỏ khoáng sản. Đây là vấn đề lớn đối với thỏa thuận của Mỹ và Ukraine”, ông Mykhailo Zhernov - Giám đốc công ty Critical Metals Corp của Mỹ nhận định.

Một số ý kiến khác cho rằng, việc Nga tiếp tục tiến xa hơn chỉ là một trong số những thách thức lớn đối với thỏa thuận. Các thách thức khác bao gồm thủ tục cấp phép phức tạp và quá trình khảo sát địa chất.

Cơ hội vàng cho Nga

Lithium là một nguyên tố đặc biệt quan trọng trong công nghệ hiện đại. Bộ Năng lượng Mỹ cho biết: “Lithium là một nguyên tố tương đối hiếm được sử dụng trong nhiều loại pin sạc cho thiết bị điện tử, chẳng hạn như xe điện, máy ảnh kỹ thuật số, điện thoại di động và máy tính xách tay. Kim loại này có tính chất mềm, nhẹ, có trong đá và chất lỏng dưới bề mặt trái đất. Đây cũng là thành phần chính trong pin lưu trữ lớn, quy mô lưới điện”.

Với việc kiểm soát mỏ khoáng sản chiến lược và chiếm những khu vực xung quanh chẳng hạn như Shevchenko lực lượng Nga không chỉ mở rộng sự hiện diện quân sự của họ ở miền đông Ukraine mà còn tiếp cận được các tài sản kinh tế và công nghiệp dài hạn. Mỏ Lithium gần Shevchenko trước đây đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư nước ngoài và các cơ quan nhà nước Ukraine như một phần của kế hoạch giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu thô nhập khẩu.

Ông Vladimir Ezhikov, một quan chức cấp cao do Nga bổ nhiệm tại khu vực Donetsk, cho biết bộ phận khai thác của tập đoàn hạt nhân nhà nước khổng lồ Rosatom của Nga đã thể hiện sự quan tâm đến mỏ kim loại này.

“Chúng tôi hiểu rằng mỏ lithium này là một yếu tố rất quan trọng của nền kinh tế tương lai và có tiềm năng to lớn. Chúng tôi đang để mắt đến việc đầu tư và khai thác lithium”, ông Ezhikov nhấn mạnh.

Ukraine vẫn còn hai mỏ có trữ lượng lithium lớn có thể khai thác nằm ở miền trung nước này, nằm khá xa với tiền tuyến. Nhưng khu mỏ gần Shevchenko vẫn có giá trị hơn vì chất lượng quặng ở nơi đây, chủ yếu bao gồm spodumene. Khoáng sản đó chứa hàm lượng lithium cao, có thể trở thành động lực quan trọng thúc đẩy ngành khai khoáng.

Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yuliia Svyrydenko đã từ chối bình luận về thông tin Nga giành quyền kiểm soát mỏ lithium gần Shevchenko. Bà là người đã thay mặt chính phủ Ukraine ký kết thỏa thuận khoáng sản với Mỹ. Thỏa thuận này thiết lập một quỹ chung đầu tư chung giữa Mỹ và Ukraine, cho phép Washington có quyền ưu tiên để đầu tư vào các dự án khai thác khoáng sản tại Ukraine. Mỹ đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến việc khai thác khoáng sản của Ukraine như một cách để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc - quốc gia đang giành lợi thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các quan chức Ukraine coi thỏa thuận này là con đường để đảm bảo sự hỗ trợ lâu dài của Mỹ đối với họ. Trong một nỗ lực rõ ràng để chứng minh với chính quyền Trump rằng thỏa thuận có thể mang lại kết quả nhanh chóng, tuần trước, chính phủ Ukraine đã chấp thuận những bước đầu tiên để mở một mỏ lithium lớn do nhà nước sở hữu cho đầu tư tư nhân.

Bà Svyrydenko cho biết địa điểm đó là mỏ lithium Dobra, có thể trở thành dự án đầu tiên được khởi động theo thỏa thuận này. Một số nhà đầu tư đã thể hiện sự quan tâm, công ty Critical Metals Corp có trụ sở tại Mỹ. Các nhà phân tích trong ngành cho biết thỏa thuận này phải đối mặt với nhiều rào cản, trong đó có thủ tục cấp phép phức tạp và các cuộc khảo sát địa chất sơ sài không thể đánh giá chính xác giá trị thực sự của lớp đất bên dưới Ukraine. Nhưng có lẽ thách thức lớn nhất là việc Nga tiếp tục tiến quân trên chiến trường.

Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington, Nga đang chiếm giữ khoảng 1/5 diện tích lãnh thổ Ukraine trong đó có soát nhiều mỏ titan, mangan và các mỏ khoáng sản quan trọng khác. Các lực lượng của Moscow cũng đã phá hủy hoặc chiếm giữ một số mỏ than lớn của Ukraine.

Hồng Anh
Theo New York Times