Tin Tức Văn Nghệ Thời Sự Hải Ngoại

[music123]

Hàng loạt tiểu thương đóng cửa, dừng kinh doanh: Vì sao? - Bài 1: Làn sóng... đóng cửa

6/9/25

Thời gian gần đây, hàng loạt tiểu thương tại các chợ, khu vực tập trung buôn bán... ở nhiều địa phương trên cả nước bất ngờ đóng cửa, tạm dừng kinh doanh, gây ra những hệ lụy tiêu cực, thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Vậy đâu là nguyên nhân và bài học nào rút ra từ tình trạng này? Nhóm phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã tìm hiểu thực tế để có câu trả lời.

Chỉ trong một thời gian ngắn, như một làn sóng, hàng trăm, hàng nghìn tiểu thương đồng loạt đóng cửa hàng, tạm dừng mọi hoạt động buôn bán, kinh doanh. Đó là tình cảnh "chưa từng thấy" đã và đang diễn ra ở nhiều địa phương trên cả nước.

Cảnh tượng “chưa từng thấy”

Nếu ai đã từng đi qua trung tâm thị trấn Thổ Tang (huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) thì mới thấy ở nơi đây việc buôn bán tấp nập, sầm uất bậc nhất khu vực miền Bắc. Theo thống kê, hiện Thổ Tang có khoảng 3.000 hộ kinh doanh cá thể và gần 300 doanh nghiệp, hoạt động buôn bán, kinh doanh, đồng thời là nơi tập kết, trung chuyển, phân phối hàng hóa đến nhiều địa phương trên cả nước. Ở Thổ Tang “cái gì cũng có”, từ nông sản, thực phẩm đến đồ gia dụng, hóa mỹ phẩm, máy móc công nghiệp, nông cụ, hàng may mặc, giày dép, vật liệu xây dựng... Các hộ kinh doanh hoạt động cả ngày lẫn đêm, mang đến doanh thu, lợi nhuận lớn, thế nhưng không ai có thể tưởng tượng được rằng, đến một ngày, đồng loạt hàng nghìn hộ kinh doanh ở đây đột ngột đóng cửa hàng, dừng mọi hoạt động giao thương.



Ước tính 70% ki-ốt, sạp hàng tại chợ Rồng (Nam Định) đang đóng cửa. Ảnh: ĐỨC THỊNH


Trò chuyện với chúng tôi, chị Vũ Thị Thúy, tiểu thương ở khu Phố Mới, thị trấn Thổ Tang, nhớ lại: “Mấy ngày cuối tháng 5 vừa qua, tất cả hộ kinh doanh ở khu vực này, trong đó có cửa hàng của tôi, đều đóng cửa. Phố xá đang sầm uất bỗng nhiên vắng lặng khác thường, tạo ra cảnh tượng “chưa từng thấy” từ trước đến nay. Việc tạm dừng kinh doanh không chỉ khiến các tiểu thương thất thu mà còn làm hàng nghìn người bán hàng thuê, bốc vác, giao hàng... mất việc làm”.

Theo đồng chí Nguyễn Đức Trung, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Vĩnh Phúc, trước tình trạng này, lực lượng quản lý thị trường cùng chính quyền địa phương đã tổ chức các đoàn công tác xuống địa bàn, đến từng hộ kinh doanh giải thích chính sách, vận động, tuyên truyền. Nhờ vậy, sau khoảng 3 ngày đóng cửa, phần lớn các tiểu thương đã trở lại hoạt động bình thường.

Đóng cửa cho... lành

Trái với việc sớm quay lại hoạt động bình thường như ở Thổ Tang, tại nhiều địa phương trên cả nước, không ít tiểu thương vẫn tạm dừng hoạt động mà chưa biết “ngày trở lại”.

Tìm hiểu tại chợ Bình Tây (quận 6, TP Hồ Chí Minh), chúng tôi được Ban quản lý chợ cho biết, số sạp tạm ngưng kinh doanh trong những ngày đầu tháng 6-2025 là 474/2.358 (chiếm tỷ lệ 20,1%). Chợ An Đông (quận 5, TP Hồ Chí Minh) là nơi kinh doanh sỉ các mặt hàng thời trang, mỹ phẩm lớn nhất TP Hồ Chí Minh. Theo thống kê của Ban quản lý chợ, đến nay, có 65/900 hộ đóng sạp, trả giấy phép kinh doanh. Ngày 5-6, Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh và Đội thuế quận 5 đã có buổi họp với hơn 200 tiểu thương chợ An Đông xung quanh việc phổ biến, thực hiện các quy định mới về thuế và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh. Tại cuộc họp, nhiều tiểu thương phản ánh gặp khó khăn, bối rối trong việc chứng minh nguồn gốc hàng hóa cũng như kê khai thuế, khai báo thuế qua hóa đơn điện tử...



Nhiều ki-ốt ở chợ Noong Bua (Điện Biên) dừng hoạt động. Ảnh: HÀ KHÁNH


Ngày 6-6, chúng tôi có mặt tại khu vực chợ Ninh Hiệp (xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội)-một trong những chợ bán buôn vải, quần áo lớn nhất miền Bắc. Không còn cảnh tấp nập người mua kẻ bán, hàng loạt sạp hàng đóng kín cửa, im lìm giữa cái nắng hanh hao đầu hè. Một số chủ sạp ở lại trông hàng, ngồi co mình trên ghế nhựa, ánh mắt lơ đãng hoặc chăm chú vào màn hình điện thoại để giết thời gian. Ở một góc chợ, 3-4 chị chủ sạp túm tụm bên ly trà đá, bàn tán râm ran những quy định mới về thuế, về kiểm tra thị trường. Một chị bật cười mà như mếu: “Chợ giờ trở thành chỗ nghỉ trưa hơn là nơi buôn bán!”. Cố gắng tiếp cận, tìm hiểu điều gì đang diễn ra tại đây, câu trả lời mà chúng tôi nhận được nhiều nhất từ các tiểu thương là “đóng cửa cho... lành”...

Không chỉ các tiểu thương mà nhiều người làm nghề vận chuyển, bốc vác, dịch vụ ăn uống..., cả một “hệ sinh thái” xung quanh chợ Ninh Hiệp, tất cả đều bị ảnh hưởng. Ông Nguyễn Văn Hùng chở hàng lâu năm tại chợ lắc đầu ngao ngán: “Thời gian trước, tôi làm không hết việc, mỗi ngày chạy hơn chục chuyến. Giờ thì ngồi cả ngày không ai gọi...”.

Cũng như chợ Ninh Hiệp, chợ Rồng (phường Cửa Bắc, TP Nam Định)-chợ đầu mối sầm uất nhất tỉnh Nam Định-những ngày này cũng rơi vào tình trạng vắng vẻ, đìu hiu do tiểu thương đóng cửa hàng loạt. Có mặt tại chợ sáng 7-6, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên khi toàn bộ khu chợ cao 3 tầng, có 82 ki-ốt và 1.491 sạp hàng, song ước tính có đến 70% ki-ốt, sạp hàng đóng cửa. Bà Lê Thị Hường, 75 tuổi, đại diện cho các tiểu thương bán mặt hàng vải, quần áo tại chợ Rồng, cho biết: “Tôi buôn bán ở đây đã 29 năm nhưng chưa bao giờ chứng kiến cảnh tiểu thương đóng cửa nhiều như mấy ngày nay. Nếu các cơ quan chức năng không sớm có giải pháp tháo gỡ, chắc chúng tôi sẽ nghỉ bán, phá sản”.

Tìm hiểu thực tế tại TP Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên), chúng tôi cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Trong nhiều chợ, khu tập trung buôn bán như chợ Noong Bua, chợ Trung tâm 1 hay dọc tuyến đường Võ Nguyên Giáp, thậm chí ngay tại Trung tâm Thương mại Him Lam Plaza, nhiều ki-ốt, cửa hàng cũng bất ngờ đóng cửa, dừng hoạt động. Bà Lò Thị Ín, tiểu thương ở chợ Trung tâm 1 chia sẻ: “Tình trạng hàng loạt cửa hàng, ki-ốt đóng cửa bắt đầu diễn ra từ ngày 1-6. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho tiểu thương mà còn khiến dư luận hoang mang, đồng thời ảnh hưởng tới việc trao đổi hàng hóa, phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân trên địa bàn”.

Ngoài một số địa phương mà chúng tôi đi khảo sát thực tế nói trên, qua tìm hiểu, được biết, tình trạng tiểu thương “bỏ chợ” còn diễn ra ở nhiều địa phương khác, từ miền Bắc vào miền Nam, từ miền xuôi đến miền ngược. Có thể kể đến như: Đắk Lắk, Thanh Hóa, Quảng Bình, Sơn La... Điều này cho thấy cần nghiêm túc nhìn nhận, tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và có giải pháp khắc phục, không để ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống của người dân và sự ổn định xã hội.

(còn nữa)

Nhóm phóng viên

[music123]

Hàng loạt tiểu thương đóng cửa, dừng kinh doanh: Vì sao? - Bài 2: Thiếu hóa đơn, lúng túng trước quy định mới về thuế


Thứ ba, 10/06/2025

Tìm hiểu thực tế chúng tôi nhận thấy, ngoài một bộ phận tiểu thương kinh doanh hàng giả, hàng nhái, sợ bị lực lượng chức năng phát hiện, xử lý nên buộc phải đóng cửa thì nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng này là do hiện nay, phần lớn tiểu thương kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn đầu vào. Bên cạnh đó, tiểu thương đang rất lúng túng, chưa kịp thích ứng với việc chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang tính theo doanh thu thực tế, xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan chức năng.

Tràn lan hàng hóa không có hóa đơn

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15-5-2025, Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17-5-2025 và Công điện số 72/CĐ-TTg ngày 24-5-2025 về việc mở đợt cao điểm, tăng cường đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, UBND huyện Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc) đã thành lập ban chỉ đạo, đoàn kiểm tra liên ngành chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đoàn kiểm tra đã phát hiện, xử lý một số hộ kinh doanh ở thị trấn Thổ Tang vi phạm sở hữu trí tuệ, sản xuất dầu gội đầu, bột giặt giả, buôn bán xúc xích, thực phẩm không rõ nguồn gốc... “Thông tin lan truyền có đoàn kiểm tra liên ngành tổng kiểm tra về hóa đơn, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, nếu không xuất trình đầy đủ, hàng hóa sẽ bị tịch thu khiến các tiểu thương ở thị trấn Thổ Tang lo sợ và đồng loạt đóng cửa hàng”, đồng chí Nguyễn Phương Nam, Phó chủ tịch UBND huyện Vĩnh Tường cho biết.



Ngày 9-6, hàng loạt cửa hàng trên phố Hàng Đào (Hoàn Kiếm, Hà Nội) vẫn đóng cửa, khách muốn mua hàng phải chịu khó “chui rào”. Ảnh: ĐỨC THỊNH



Cũng tương tự ở thị trấn Thổ Tang, không có hóa đơn đầu vào, sợ bị phạt, tịch thu hàng hóa trong bối cảnh các lực lượng chức năng tăng cường đấu tranh chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái là nguyên nhân chủ yếu khiến một lượng lớn tiểu thương ở khắp các địa phương trên cả nước buộc phải chọn giải pháp “đóng cửa”. Chị Trần Minh Nguyệt, một tiểu thương có gần 10 năm kinh doanh tại Trung tâm thương mại Sơn Long nằm trong khu vực chợ Ninh Hiệp (Gia Lâm, Hà Nội) ngậm ngùi: “Không phải chúng tôi muốn nghỉ nhưng thời gian này, lực lượng chức năng làm “căng” quá, kiểm tra liên tục. Mặt hàng nào không có hóa đơn, giấy tờ đầy đủ, không rõ nguồn gốc là bị thu giữ, bị phạt ngay. Trong khi đó, phần lớn tiểu thương chúng tôi nhập hàng qua đường tiểu ngạch hoặc lấy từ các kho hàng trung gian nên không có hóa đơn”. Tương tự, bà N.M.H, tiểu thương kinh doanh mặt hàng trang sức, thời trang tại chợ Bình Tây (quận 6, TP Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Kinh doanh các mặt hàng thời trang như tôi, việc lấy hàng từ nhiều nguồn nhỏ lẻ khác nhau là chuyện bình thường, nhập hàng từ các nguồn này sẽ không có hóa đơn đầu vào. Những năm gần đây, kinh doanh tại chợ truyền thống gặp rất nhiều khó khăn do sự cạnh tranh gay gắt từ bán hàng online, siêu thị... Lời lãi thấp, vì thế, tôi rất sợ bị phạt, đành đóng sạp”.

Trên thực tế, tình trạng kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn đang diễn ra rất phổ biến, đó là lý do khiến việc tiểu thương đóng cửa, ngừng kinh doanh lan rộng. Điển hình như tại thị trấn Thổ Tang, chúng tôi khảo sát ngẫu nhiên hơn 10 hộ kinh doanh thì tất cả đều cho biết, một phần, thậm chí hầu hết hàng hóa đang kinh doanh không có hóa đơn đầu vào. Nguyên nhân thì có nhiều, từ việc “đã quen không lấy hóa đơn” đến thu mua hàng hóa từ các nguồn nhỏ lẻ, các làng nghề và có cả việc nhập hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Anh Vũ Văn Ninh, tiểu thương kinh doanh nông sản ở khu Phố Mới, thị trấn Thổ Tang cho biết: “Tôi buôn bán đỗ, lạc, mộc nhĩ... Chỉ một phần hàng nhập từ các công ty là có hóa đơn, còn thu mua nhỏ lẻ từ người nông dân thì muốn lấy hóa đơn cũng không thể”. Kinh doanh mặt hàng máy móc công nghiệp, đồ nhà bếp... hàng hóa đều nhập từ các công ty nhưng chị Vũ Thị Thúy, cùng ở khu Phố Mới lại “quen” với việc không lấy hóa đơn từ hàng chục năm nay. “Khoảng 80-90% hàng hóa của tôi không có hóa đơn đầu vào. Tôi không lấy hóa đơn để hạ bớt giá bán. Chỉ khi khách mua hàng có nhu cầu thì tôi mới liên hệ với công ty yêu cầu xuất hóa đơn”, chị Thúy thật thà bày tỏ.

Hàng loạt tiểu thương đóng cửa, dừng kinh doanh: Vì sao? - Bài 2: Thiếu hóa đơn, lúng túng trước quy định mới về thuế
Nhiều tiểu thương kinh doanh mặt hàng nông sản cho biết, nếu nhập hàng nhỏ lẻ sẽ không thể có hóa đơn đầu vào.




Nhiều tiểu thương kinh doanh mặt hàng nông sản cho biết, nếu nhập hàng nhỏ lẻ sẽ không thể có hóa đơn đầu vào

Trong ảnh: Kinh doanh nông sản tại thị trấn Thổ Tang (Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc). Ảnh: PHƯƠNG HIỀN

“Nằm im” nghe ngóng tình hình

Theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1-6-2025, hộ kinh doanh trong một số ngành nghề có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên không nộp thuế theo hình thức khoán như trước mà phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, nộp thuế theo doanh thu thực tế. Những hộ không triển khai đúng quy định sẽ có nguy cơ bị xử phạt hành chính.

Ngoài lý do chủ yếu là thiếu hóa đơn hàng hóa, đồng chí Vũ Hồng Sơn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Điện Biên chỉ ra một nguyên nhân nữa khiến các cửa hàng, ki ốt đóng cửa là do người dân chờ đợi hướng dẫn để hoàn thiện thủ tục thuế theo quy định tại Nghị định 70; một số hộ kinh doanh xuất hiện tâm lý sợ bị phạt khi chưa thực hiện nên đã chọn giải pháp đóng cửa tạm thời hoặc hoạt động cầm chừng để nghe ngóng tình hình.

Chị Vũ Thị Hoài Phương, chủ hộ kinh doanh thức ăn và vật dụng cho chó, mèo tại 28 Nguyễn Thanh Đằng, phường Phước Trung, TP Bà Rịa (Bà Rịa-Vũng Tàu) có doanh thu trung bình 200-300 triệu đồng/tháng, thuộc diện phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. “Chính sách triển khai gấp rút khiến tôi hoang mang, cuống cuồng, cả ngày chỉ tập trung tìm hiểu thông tin để hoàn thành nghĩa vụ thuế đúng quy định. Không chỉ là vấn đề nộp thuế thế nào, nộp bao nhiêu mà tôi còn phải tìm hiểu xem thiết bị nào phù hợp với cửa hàng, phần mềm nào có thể tích hợp, xuất hóa đơn điện tử đơn giản, nhanh gọn.

Bên cạnh đó, tôi cũng phải thường xuyên làm việc với cơ quan thuế cũng như bên tư vấn để có thể nắm được thông tin chính xác và quy trình thực hiện”, chị Phương bày tỏ. Cũng như chị Phương, bà Nguyễn Thị Nhuận, chủ cửa hàng quần áo Nhuận Thận tại khu thể thao Minh Thu, chợ Ninh Hiệp (Gia Lâm, Hà Nội) cho biết gặp nhiều khó khăn khi triển khai thực hiện chính sách thuế mới. Bà Nhuận chia sẻ: “Tôi gắn bó với chợ này từ những năm 90 của thế kỷ trước, chưa bao giờ thấy khó khăn như bây giờ. Một phần là do kinh tế chung khó khăn, nhưng bên cạnh đó cũng còn do có những chính sách mới triển khai chưa đồng bộ, chưa có hướng dẫn cụ thể. Người già như tôi, bảo dùng app, khai thuế online là chịu chết. Chúng tôi hiểu việc này là xu thế tất yếu trong kỷ nguyên số, tiểu thương cần thay đổi để thích ứng. Nhưng cách làm hiện nay quá đột ngột, thời gian chuyển tiếp không đủ khiến ai cũng lúng túng, lo sợ, nhiều người phải đóng cửa hàng, nằm im nghe ngóng...”.

(còn nữa)

NHÓM PHÓNG VIÊN

[music123]

Hàng loạt tiểu thương nghỉ bán – Nghi vấn tẩu tán hàng giả sau chiến dịch kiểm tra?

[music123]

BI ĐÁT CHỢ TÂN BÌNH: Vô số sạp đóng cửa nghỉ, Tiểu thương rất hoang mang về Thuế, Hóa đơn điện tử